Geokeszing bawi, geokeszyn uczy!

"-Mama! Luknij przez łindoł, jak golasy po Goli na bojo gołają! Tylko się ogolę i lecę na mecz kibicować: Go Go! Gola, gola!"

No to Gola czy Gola(s)?

Moim skromnym zdaniem nie jesteśmy w jukeju i nazwę miejscowości wymawiać się winno tak jak nazwisko słynnego Jarosława - bez es. Niemniej jednak nie jestem specjalistą lingwistą. Na to pytanie jednoznacznie odpowiedział(a) już 20 (a nawet plus jeden) lat temu profesor(ka), specjalistka PWN, której wyjaśnienie pozwolę sobie zacytować w formie poniższej grafiki:

Tak też jest i w tym przypadku - miejscowości k. Prusic, ok. 7 km od Obornik Śląskich.

Gola to wesoła choć jedna z najmniejszych jeśli nie najmniejsza wieś gminy Prusice. W spisie z 2017 roku liczyła 54 mieszkanców (w 2011 tylko 53). Mimo niewielkiego rozmiaru jest typu wielodrożnicy. W centralnym punkcie oprócz stawu, przed jednym zakrętem, do którego z powodzeniem można wpaść autem prując od strony Prusic, nieco dalej znajduje się altana z placem zabaw, przystankiem autobusowym i przydrożnym krzyżem / kapliczką za przed którą ukryto kesza.

Szczypta historii. 

Nazwa faktycznie pochodzi od golizny (.)(.) <golas, goły, gola> co potwierdza na stronie sam Urząd Gminy. Onegdaj oznaczało to przestrzeń nieporośniętą drzewami czy inną roślinnością, a w lesie - miejsce po wyrębie lub niezalesioną polanę. Urzędnicy zwracają uwagę, że Niemiecka nazwa Guhlau funkcjonowała w latach 1743-1945 r. jednak znaleziska archeologiczne potwierdzają osadnictwo przedniemieckie. Tak co najmniej od epoki brązu (1000-400 p.n.e).

Pierwsze wzmianki o miejscu "Gola" pochodzą już z 1251 r. a w dokumencie z 11 stycznia 1288 r. wydanym przez Henryka IV Probusa, nadano wsi dziesięcinę na rzecz kolegiaty Św. Krzyża we Wrocławiu. W XIV w. książę Konrad oleśnicki zastawił prawa na rzecz księcia Henryka III wrocławskiego, jednak włości w niedługim czasie wróciły do książąt oleśnickich. Melchior Koslig z Kosinowa (10 sierpień 1545 r.) jest wymieniany jako pierwszy właściciel Goli. Później w dokumentach z 1666 r. użyto po raz pierwszy raz zniemczonej nazwy Kühle, a w 1743 r. Guhle. W koncu XVIII w. właścicielem majątku była rodzina Rosenbergów z Prusic, którzy powiadali tu większość majątków. W 1780 r. wieś zamieszkiwało aż 126 mieszkańców w tym 18 zagrodników, istniał folwark, wiatrak, owczarnia i 276 ha pól. 50 lat później była już tu szkoła ewangelicka (filia szkoły ewangelickiej w Budziczu - kolejnym majątku Rosenbergów), 25 domów i już 177 mieszkańców. Na początku XIX w. prawdopodobnie była tu gorzelnia, browar oraz dwór (który znajdował się wraz z wiatrakiem na północ od wsi w kierunku Krościny Małej nad potokiem, który przepływał przez osiem stawów) a wieś należała już do grafa zu Solms, był tu także pałac, folwark, wiatrak, gorzelnia, browar, 28 domów i mieszkało 168 osób (w tym konkretnie wskazano 22 katolików), a do miejscowej szkoły (filia z Budzicza) uczęszczały dzieci z okolicznych wsi jak Kopaszyn, czy Świerzów (do którego prowadzi polna droga). W drugiej połowie XIX w. poziom ludności zaczął spadać. W 1921 r. właścicielem majątku administrowanego wspólnie z dobrami w Kopaszynie i Wilkowej Wielkiej został Manfred von Walther und Croneck. W okolicy oprócz kilku stawów można odnaleźć kilka dużych głazów narzutowych i jak podkreśla Urząd Gminy: lasy zasobne w... runo leśne.

Zapraszam więc do Goli po kesza i runo.

Źródła:

Zdjęcia: własne, screen: treści serwisu PWN - dostęp 25,01.2024, szczypta hisotrii strona www Urzędu Gminy Prusice. 

O keszu:

Runo leśne można zwiedzać o każdej porze dnia i nocy w każdym zakątku leśnych goli i knieji. Kesz znajduje się w centrum. Na koordach. W teorii dostępny dla wózków niskopodwoziowych, jednak wymaga nieco gimnastyki przy podejmowaniu. Może wymagać pęsety. BYOP