Oficjalne logo gminy Żarnów

    W centrum Żarnowa znajduje się średniowieczne grodzisko funkcjonujące od końca X do połowy XIII wieku. Na początku było ono oddzielone od wzgórza kościelnego ogrodzeniem z potężną zabudową. Na grodzisku zwanym Mierzińską Górą, stał zamek kasztelana żarnowskiego z podgrodziem, po wszystkim nic nie pozostało. Archeologowie twierdzili, że była to drewniano-ziemna budowla obronna. Wokół grodu wykopana była głęboka fosa, zasilana wartką rzeczką Scepą.

***

Pod Żarnowem bitwa była, Luteranów przyszła siła.

Szlachta leda jak się biła, we błocie konie topiła.

Króla w żalu pogrążyła, sama do dom podążyła.

Płaczże ty, ojczyzno miła, bo coś miała, toś straciła

Wolność, króla i wojsk siła. Twa szczęśliwość się skończyła.

Aby nowa zaś nastała, chwyć za oręż Polsko cała!

    Realistyczny obraz przygotowań i przebiegu bitwy, z okresu potopu szwedzkiego, przedstawił Bohdan Królikowski w powieści "Błażeja Siennickiego diariusz wojny szwedzkiej". Rozdział poświęcony bitwie pod Żarnowem zatytułował "Nieszczęsna pod Żarnowem potrzeba. Była to jedna z największych bitew tej wojny, od 16. września 1655 roku, zacżęto owo wzniesienie nazywać "Szwedzką Górą". Ulewny deszcz przerwał walkę, umożliwiając odwrót wojskom królewskim Jana Kazimierza Wazy przed Karolem Gustawem i przewagą ogniową szwedzkich wojsk (40 ciężkich dział). 

    Dzisiejsza forma “Szwedzkiej Góry” jest skutkiem intensywnych prac ziemnych prowadzonych tutaj na przełomie XIX i XX wieku. Z historycznego wielkiego grodziska został praktycznie tylko nasyp.

     Na samym szczycie wzniesienia stoi pomnik (z roku 1923) wykonany z piaskowca, ku czci walczących o niepodległą Polskę. W 1994 roku na niższym wzniesieniu stanął pomnik upamiętniający Kazimierza „Bończę” Załęskiego, legendarnego partyzanta 25 pp AK. (wspólna kwatera powstańców AK znajduje się na miejscowym cmentarzu). Przy drodze zaś stoi drewniany woj, którego autorem jest znany w okolicy rzeżbiarz ludowy i patriotyczny, Stanisław Ślusarczyk ze wsi Siucice. . 

Kościół pw. św. Mikołaja na rysunku wybitnego malarza Stanisława Wyspiańskiego (1889 r.)".  

    Dzieje Żarnowa wzmiankował choćby Jan Długosz, podczas pobytu Władysława II Jagiełły (1410 r.), idącego ze swoją armią na wojnę z Krzyżakami; do dziś na kolumnach miejscowego kościoła pw. św. Mikołaja są ślady ostrzenia mieczy przez rycerzy. W Żarnowie rozpoczyna swój bieg rowerowy, czerwony "Szlak Grunwaldzki".    

    Świątynia zbudowana w stylu romańskim, z regularnie obrobionych bloków jurajskiego piaskowca. Przypuszcza się, że kościół  zbudowano ok. 1111 r., a fundatorem był Bolesław III Krzywousty. Obecnie jest wyrazem myśli budowniczych kilku epok. Ze średniowiecza zostało zachodnie ramię transeptu, czyli nawy poprzecznej. Jedną z najlepiej zachowanych w  Polsce uważa się  od zachodu, okrągłą 18.5-metrową wieżę z unikalną emporą, służącą podczas nabożeństw jako książęca loża. Empora wsparta jest na dwóch  arkadach, spływających na środkowy filar i przyścienne pilastry, których głowice zdobią motywy roślinne. Interesujące są również motywy demoniczne (lew, zając, gryf) głowic filarów na piętrze empory.

    W 1510 roku od wschodu świątynię wydłużono, dobudowując gotyckie, przykryte gwiaździstym sklepieniem prezbiterium – obecnie wschodnie ramię transeptu (kaplica Matki Bożej Różańcowej). W 1893 budowla spłonęła, jej rysunek jeszcze cztery lata wcześniej wykonał wybitny malarz Stanisław Wyspiański.

    W latach 1903-1917 kościół rozbudowano (architekt Stefan Szyller), poprzez wzniesienie trzech neogotyckich naw (transept) od strony południowej i nowego prezebiterium z zakrystią od strony północnej. Zmieniło to całkowicie bryłę kościoła, który odtąd stał się jednym z największych w regionie.

    Obok stoi drewniana dzwonnica pochodząca z połowy XIX wieku - w Żarnowie słynęła z krystalicznego dźwięku dzwonów, z których najstarsze pochodziły z 1533 i 1731 roku. Zostały one zrabowane przez hitlerowców. Budowla stoi na placu kościelnym i dziś już tylko spełnia funkcje zabytku.

O skrzynce

Proszę solidnie zakręcać PETa i maskować naturą.

    Uwaga! na pieszo znacznie bezpieczniej dotrzec na "Szwedzką Górę" od ul. Topolowej, jednocześnie patrzac na kościół z perspektywy Stanisława Wyspiańskiego, który rysował budowlę jeszcze kilka lat przed jej spaleniem w 1893 r.