Park dworski – barokowy, uzupełniony elementami krajobrazowymi, powstały w latach 30. i 40. XVIII w. na miejscu wcześniejszego folwarku, a w XIX w. dwukrotnie przekształcany

Położenie obiektu: na terenie otwartym, nad bezimiennym strumieniem, w bezpośrednim sąsiedztwie wsi

Folwark Jeżewo, należący do dóbr tykocińskich, założono przed 1701 r. Przed 1713 r. folwark ten zastawiono Janowi Piegłowskiemu, który w 1713 r. zrzekł się swych praw na rzecz Hiacynta Gąsowskiego. Później pozostawał on w posesji zastawnej Jakuba i Krzysztofa Gąsowskich, a następnie przed 1734 r. poprzez małżeństwo Konstancji Gąsowskiej z Marcinem Kuczyńskim, zastawnym posesorem Jeżewa został ten ostatni. Po jego bezpotomnej śmierci folwark zastawny Jeżewo przeszedł w ręce bratanicy Marcina Kuczyńskiego (córki Wiktoryna), która wyszła za mąż za Michała hr. Starzeńskiego, starostę brańskiego. Ich syn Maciej Starzeński wykupił od Jana Klemensa Branickiego dobra Jeżewo na własność.

W latach 30. XVIII w., po przejęciu majątku przez Marcina Kuczyńskiego, łowczego bielskiego, w Jeżewie został wzniesiony murowany pałac (funkcjonujący do 1863 r.) oraz urządzono barokowy ogród składający się z części ozdobnej, sąsiadującej ze stojącym nad stawem pałacem i z terenem obszernych sadów. Ważnym elementem ówczesnej kompozycji był promienisty układ dróg, krzyżujących się na wschód od pałacu i ogrodów.

Od 1831 r. jako właściciel Jeżewa występował Kajetan Sosnowski, który w 1859 r. sprzedał je Janowi Nepomucenowi Stanisławowi Glogerowi (ur. 8 kwietnia 1811 r., zm. 8 sierpnia 1884 r.) i jego żonie Michalinie z Wojnów Glogerowej (ur. w 1820 r., zm. 27 lipca 1905 r.). Już w 1860 r. przystąpili oni do przebudowy założenia, którą rozpoczęto od budowy nowego lamusa. Ich syn Zygmunt Gloger wspominał, że wówczas nastąpiła rozbiórka „zgrzybiałego ze starości spichlerza dworskiego”.

Jan Gloger (ur. w 1811 r., zm. w 1884 r.), uczestnik Powstań 1830 i 1863 r. był jednym z najświatlejszych i najbardziej patriotycznych ziemian łomżyńskich, bibliofilem, miłośnikiem sztuki, sadownikiem, hodowcą popularnej odmiany jabłoni zwanej glogerówką (przed nabyciem Jeżewa trudnił się zarządzaniem majątkami ziemian łomżyńskich). Jego żona Michalina z Wojnów Glogerowa pełniła w latach 1863-1864 funkcję przewodniczącej łomżyńskiego Komitetu Opieki Narodowej. Formą represji za udział Jana i Michaliny Glogerów w Powstaniu Styczniowym było zniszczenie ich siedziby dworskiej. Spowodowało to konieczność budowy nowego dworu, który wzniesiono wśród sadów zajmujących południową część starszej, barokowej kompozycji, położonych w pewnej odległości od zrujnowanego pałacu. Dwór, nakryty dachem naczółkowym, był budowlą parterową, murowaną, niezbyt dużą o rzucie w kształcie litery „L”. Do dworu poprowadzono nową drogę, przecinającą sad z północy na południe. Do zachowanych części starej kompozycji dodano nowe elementy: osadę przemysłowo-browarnianą, szkółki sadownicze (sąsiadujące z nowymi sadami), bielnik nad stawem, nowe budynki mieszkalne służby folwarcznej, nowe budynki gospodarcze (otaczające obszerny majdan) oraz spichlerz i oborę, stojące przy drodze ze wsi, stanowiącej główną oś podziału założenia na części funkcjonalne. W sąsiedztwie browaru po 1883 r. wykopano nad strumieniem dwa stawy. Już wcześniej (od 1841 r.) przebudowano barokowy, promienisty układ dróg, tworząc w sąsiedztwie siedziby dworskiej jeden z najważniejszych, funkcjonujących do dziś, węzłów komunikacyjnych północno-wschodniej Polski. Całość kompozycji zajmowała w tym okresie teren o powierzchni około 12,5 ha.

Od 1872 r. w Jeżewie gospodarzył Zygmunt Gloger (ur. 3 listopada 1845 r., zm. 15 sierpnia 1910 r.), znany badacz przeszłości, etnograf, folklorysta, kolekcjoner i archeolog. Zgromadził on bogate zbiory historyczne, archeologiczne, sztuki ludowej oraz bibliotekę. Na zbiory Glogerowie zaadoptowali dawny budynek rządcy browarnianego, gdzie umieszczono księgozbiór. Zabytki kultury materialnej i dział archeologiczny umieszczono w murowanym lamusie, którego ściany przyozdobiono medalionami z rozebranego pałacu Kuczyńskich. Część zbiorów archeologicznych – prehistoryczne żarna i szesnastowieczne kule armatnie z arsenału tykocińskiego ułożono w pryzmach w sadzie oraz w ozdobnej części ogrodu położonej na zachód od kolistego podjazdu, urządzonego przed dworem po 1883 r. Lapidarium to było najbardziej charakterystycznym elementem ogrodu. Dwór jeżewski odwiedzili w tych czasach: Henryk Sienkiewicz, Narcyza Żmichowska, J. Bartoszewicz, Z. Noskowski, Oskar Kolberg, M. Federowski i inni. Mimo ożywionej działalności Glogerowie, którzy nie dysponowali wielkimi środkami finansowymi, prowadzili w obrębie swojej siedziby prace skromne, polegające głównie na adaptacji istniejących już budynków i elementów kompozycji ogrodu, toteż układ przestrzenny założenia nie uległ za ich czasów specjalnym zmianom. Panował tu jednak porządek i ważna była intelektualna oraz patriotyczna atmosfera niwelująca braki w wystawności siedziby dworskiej.

W 1883 r. Zygmunt Gloger ożenił się z Aleksandrą Jelską (zm. 11 kwietnia 1899 r.). Później, 9 lutego 1885 r. tak pisał w liście do Józefa Ignacego Kraszewskiego: „Ja zawsze mieszkam w Jeżewie na Podlasiu, pod Tykocinem, skąd pocztę odbieram. Gospodaruję, czytam, kopię, szukam, zbieram i piszę pomniejsze artykuły, a do większych prac naukowych gromadzę materiały. Doszedłem pracą własną do jednej z piękniejszych w kraju biblioteki i zbioru wykopalisk. Na początku 1883 r. ożeniłem się na Litwie z córką literata i ziemianina A. Jelskiego [ur. w 1834 r., zm. w 1916 r.]. Ponieważ ziarno daje dziś lichy dochód, założyłem duży browar, w którym przy pomocy samych krajowców, produkuje się piwo w najlepszych gatunkach, co daje mi środki do wydatków na cele naukowe i humanitarne”.

W 1905 r. Zygmunt Gloger przeniósł się do Warszawy. W 1907 r. ożenił się powtórnie – z Kazimierą z Weissenbornów Wilczyńską (ur. w 1857 r.), wdową po adwokacie. Po śmierci Zygmunta Glogera w 1910 r. Jeżewo odziedziczył jego jedyny syn Stanisław. Podczas I wojny światowej zniszczeniu uległa większość zabudowań (choć dworek Glogerów ocalał) i zdewastowany został teren parku, gdzie pozostały jedynie pojedyncze stare drzewa. Przed 1916 r. Stanisław Gloger sprzedał Jeżewo Juliuszowi Piętce (ur. w 1865 r., zm. 14 kwietnia 1941 r.) i jego żonie Władysławie z Neryngów. Cenne zbiory już wcześniej przeniesiono do muzeów oraz bibliotek Warszawy i Krakowa.

W okresie międzywojennym założenie zostało podzielone pomiędzy dwie rodziny – Piętków i Krzyczkowskich. Po wojnie teren zabudowania odziedziczyło przeszło 30 właścicieli, potomków Piętków i Saraszewskich. Spadkobiercy ci i inni rolnicy rozebrali większość zabudowań dworskich (w tym dwór Glogerów), wycięli większość pozostałych jeszcze starych drzew oraz zabudowali teren nowymi domami i budynkami gospodarczymi, oprócz których powstały dodatkowo zabudowania Gminnej Spółdzielni i inne (na terenie dawnego założenia powstały m.in. sklep GS, remiza strażacka, szkoła, 10 domów mieszkalnych i towarzyszących im budynków gospodarczych wraz z ogródkami i warzywnikami, a na miejscu części dawnego sadu urządzono ogród szkolny). Do 1957 r. funkcjonował jeszcze browar jeżewski, który później popadł w ruinę (dach nieremontowanego browaru zawalił się w 1980 r.), a jego ruiny były dobrze widoczne jeszcze w końcu lat 80. XX w. Do tego czasu, oprócz wspomnianych wcześniej ruin, przebudowanego, murowanego spichlerza z 1860 r. oraz murowanej rządcówki z II połowy XIX w. (przebudowanej w 1931 r.), z dawnej kompozycji ogrodów przetrwało zaledwie kilka drzew, staw, lamus i ruiny kilku budynków oraz charakterystyczny kompleks budynków browarniczych, także zrujnowanych, zwracających uwagę podróżnych przejeżdżających okolicznymi drogami.