Pomnik jest nierozerwalnie związany z wydarzeniami, które rozegrały się na polach pod Lutynią zaraz po zakończeniu boju 5 XII 1757r. Z setek gardeł żołnierzy, którzy przeżyli bitwę popłynęła znana wówczas pieśń religijna, skomponowana po zakończeniu wojny trzydziestoletniej. Jej pierwsza zwrotka brzmiała:
Nun danket alle Gott
Mit Herzen, Mund und Händen,
Der große Dinge tut An uns und allen Enden, Der uns von Mutterleib Und Kindesbeinen an Unzählig viel zu gut Und noch jetzund getan. (Dziękujmy Bogu wraz
I sercem i ustami, Bo wielkość jego spraw Objawia się nad nami! On nas od pierwszych lat W opiece Swojej miał I niezliczonych łask Dowodów tyle dał.) Według przekazów miejsce to pokazał Fryderykowi Wilhelmowi IV (1795-1861), będącemu wtedy księciem koronnym, pewien staruszek z miejscowości Mokra. Zapewniał, że jako siedemnastolatek służył w armii pruskiej i brał udział w bitwie, natomiast tutaj, znajdował się on ze swoim oddziałem, kiedy zabrzmiał chorał. Przyszły król rozkazał wyłączyć ten fragment pola z prac rolnych i zasadzić tam lipy oraz grochodrzewy. Następnie kawałek ten nabyła księżna Biron von Kurland ze Stabłowic, aby dopilnować woli króla. Kolejno ziemia została odkupiona przez inspektora dominialnego z Lutyni, niejakiego Schölzela za sumę czterech talarów. Na początku XX w. wrocławski inżynier o nazwisku Berger wyszedł z inicjatywą wystawienia w tym miejscu pomnika. Pomysł uzyskał poparcie cesarza Wilhelma II. Monument został odsłonięty w 150 rocznicę bitwy – w 1907 r. Wykonany w formie czworokątnego obelisku zwieńczonego złoconym krzyżem. Od frontu znajdowała się blacha z brązu z wizerunkiem Fryderyka II Wielkiego oraz inskrypcje: Wilhelm II zwycięzcom z Lutyni [Wilhelm II. den Sigern von Leuthen], wyżej – Nun danket alle Gott. W okresie inflacji po I wojnie światowej, pomnik stracił wszystkie elementy z brązu. Staraniem Stowarzyszenia Bitwy pod Lutynią [Leuthener Schlachtfeldverein] w 1931 r. zgromadzono odpowiednie środki na przeprowadzenie remontu. Uroczyste, ponowne odsłonięcie obelisku nastąpiło 28 sierpnia 1932 r. z udziałem feldmarszałka Augusta von Mackensena (1849-1945). Za: E. Glaeser, Leuthen, Flemmings Verlag, Breslau-Deutsch Lissa 1935, s. 186-190. |
hasłem jest drzewo przy pomniku, tylko nie rzucać "łaciną", wiem, że nie lubicie haseł, ale kto powiedział, że ma być łatwo i przyjemnie, he, he