Cmentarz wojenny Armii Radzieckiej w Bojanie

Mogiły żołnierzy Frontu Białoruskiego

O miejscu:

Cmentarz wojenny w Bojanie-Głodowie mieści klika zbiorowych mogił, w których pochowane są szczątki 6058 żołnierzy Frontu Białoruskiego poległych w marcu 1945 roku w walkach o wyzwolenie Gdyni i jej okolic. Ekshumowane zostały tu zwłoki żołnierzy m.in. z Chwaszczyna, Dobrzewina, Koleczkowa, Kielna, Osowej, Wielkiego Kacka i Wiczlina. Zidentyfikowanych zostało jedynie 185 poległych, listę ich nazwisk można znaleźć tutaj. Są to w większości Rosjanie i Białorusini oraz Polacy pochodzący z terenów tzw. Kresów Wschodnich.

Ekshumacja rozsianych na tym obszarze mogił rozpoczęła się w 1946 r. Przeprowadzały ją specjalne Komisje Ekshumacyjne w obecności przedstawicieli starostów powiatu, zarządu gminnego lub miejskiego oraz Milicji Obywatelskiej. W większości z tych mogił znajdowano po sto i więcej ciał. Identyfikacji dokonywano na podstawie tabliczek nagrobnych, znalezionych przy ciałach dokumentów osobistych oraz zeznań świadków. W wielu przypadkach identyfikacja była niemożliwa i żołnierze pozostawali bezimienni. W przypadkach, gdy dotarcie do mogił było utrudnione (miejsca ukryte, bądź celowo zamaskowane w lasach, mogił nie można było wytyczyć), groby zaznaczano symbolem gwiazdy bez stosowania obramowań, jednak cmentarz w Bojanie jako jeden z niewielu w okolicy został urządzony porządnie, z godnością. Groby zaznaczono krawężnikami i tablicami, a tam, gdzie było to możliwe, sadzono na grobach krzewy czy dosadzano rośliny wieloletnie. Po zachodniej stronie cmentarza, naprzeciwko bramy, stanął obelisk z czerwoną gwiazdą ku czci Armii Czerwonej.

Cmentarz jest od czasu do czasu odwiedzany przez rodziny, czy delegacje z ojczyzn poległych. Ostatnio można było zaobserwować wiele białoruskich flag na cmentarzu pozostałych po wizycie jednej z organizacji z tegoż kraju. W dniu 7 maja 2012 r. na cmentarzu w Bojanie przedstawiciel Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego odprawił Panichidę na cmentarzu w Bojanie na prośbę kilku mieszkańców Sankt Petersburga, którzy są potomkami spoczywających tam żołnierzy, zdjęcia z tej uroczystości można znaleźć tutaj. 

Ciekawostką jest również osobny nagrobek ze zdjęciem szeregowca ze 115 Gw. Pułku Strzel. Miencia Alieksandra Prokofiewicza, który odziany jest w polski, przedwojenny mundur z przypiętą odznaką POSu (Państwowa Odznaka Sportowa). Jest to Polak rosyjskiego pochodzenia, a osobny nagrobek (choć poległy pochowany jest w jednej ze zbiorowych mogił) ufundowała jego rodzina na początku XXI wieku.

Trzeba jednak stwierdzić, że mimo, iż jest to jedna z lepiej zachowanych i stosunkowo często odwiedzanych nekropolii z czasów II wojny światowej, ostatnimi czasy bardzo podupadła. Na jej terenie leży coraz więcej śmieci (mimo, że dzieci ze szkoły podstawowej w Bojanie, rokrocznie odwiedzają go i sprzątają), a podczas zakładania skrzynki w ciągu kilku dni została zniszczona brama na teren cmentarza, nie zdziwię się jeśli za jakiś czas całkowicie zniknie zabrana przez złomiarzy... Z mojej strony proszę o uszanowanie tego miejsca i oddanie czci poległym. Można mieć o nich różne zdanie, historia ich osądzi, jednak po śmierci miejsce ich pochówku niech będzie miejscem pamięci o nich i zostanie nienaruszone.

---
O skrzynce:

Skrzynka ukryta kilka metrów od ścieżki prowadzącej do cmentarza.

Nie szarp! Pojemnik wyciągaj delikatnie, nie odrywając!

Proszę o delikatne i staranne dotykanie i odkładanie maskowania!