Historia:
Niewiele wiemy o historii Żydów w Trzemesznie Lubuskim. W 1840 roku mieszkało tu 231 wyznawców judaizmu. Gmina wyznaniowa utrzymywała synagogę i cmentarz. Podobnie jak w innych miastach, od drugiej połowy XIX wieku dał się zauważyć wyraźny spadek ludności żydowskiej, spowodowany zapewne emigracją do Ameryki. W 1858 roku w Trzemesznie żyło 180 Żydów, w 1910 roku - już tylko dwudziestu czterech. Jak podaje The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust, można zakładać, że ci Żydzi, którzy nie uciekli z Trzemeszna do bardziej bezpiecznych krajów, zostali deportowani przez nazistów na wschód i następnie zgładzeni. Do października 1942 na terenie Trzemeszna przebywała tylko jedna osoba pochodzenia żydowskiego.
Cmentarz został założony w pierwszej połowie XVIII w. Jest położony około 0,5 kilometra na południe od wsi, przy drodze na poligon wojskowy. Z cmentarza korzystali Żydzi z Lubniewic i Glisna. Podczas II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców.
Na powierzchni 0,4 ha zachowało się kilkadziesiąt nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1786 r. Macewy wykonano z granitu i piaskowca. Zachowały się rzeźbione dekoracje oraz inskrypcje nagrobne w języku hebrajskim i niemieckim. Teren ogrodzony jest murem z niezamykaną bramą. W maju 2010r. duża część roślinności na cmentarzu została wycięta, było to prawdopodobnie pierwsze gruntowne sprzątanie na tym cmentarzu po II wojnie światowej.
W 1823 roku wzniesiono z cegły i kamienia synagogę dla licznych przedstawicieli gminy żydowskiej. Obiekt ten w latach II wojny światowej zamieniony został na spichlerz, a po 1945 roku na świetlicę. Obecnie w miejscu synagogi stoi kamień postawiony w 2010 r. by upamiętnić społeczność żydowską.
Źródło:
http://www.kirkuty.xip.pl/trzemeszno.htm
O keszu:
Mały pojemnik ukryty został w murze cmentarza po jego ZEWNĘTRZNEJ STRONIE - nie trzeba wchodzić na teren cmentarza! Współrzędne prowadzą do tablicy przy drodze informującej o istnieniu nekropolii. Po zagłębieniu się w las należy odnaleźć mur biegnący równolegle do drogi a następnie iść wzdłóż niego w prawo aż do narożnika. Tam należy szukać. Bardzo istotne jest solidne zamaskowanie kesza po podjęciu!
Uwaga: W dniu zakładania kesza tablica informacyjna znajdowała się za krzakami, lepiej jej nie przegapić bo kilkadziesiąt metrów dalej zaczyna się teren poligonu wojskowego. Dla pewności i bezpieczeństwa oznaczyłem miejsce waypointem.
Kolejny waypoint prowadzi do kamienia-pomnika wskazującego miejsce w którym dawniej stała synagoga.
Etap | Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|---|
Interesujące miejsce | --- | Kamień / dawniej Synagoga | ||
Interesujące miejsce | --- | Wejście do Zony |