Zawałyla (Zawalile, Zawałyła), nieistniejący już przysiółek Werchraty. Położona na skarpie nad rzeczką Werką, dopływem Raty . Zamieszkiwała tu głównie ludność ukraińska wyznania greckokatolickiego. 

Na mapie józefińskiej Galicji sporządzonej w latach 1779–1783 (I zdjęcie wojskowe Galicji, tzw. mapa Miega) przysiółek już jest, bez późniejszej nazwy, a tylko z dopiskiem "Zu Werchrate" czyli "Do Werchraty":  mapa

Na II zdjęciu wojskowym Galicji (Galicia and Bucovina - Second military survey of the Habsburg Empire (1861–1864)) już pod nazwą Zawalile: mapa

Również umieszczona na mapie z 1855 roku już z nazwą Zawalile (Carl von Kummersberg, Administrativ-Karte von den Königreichen Galizien und Lodomerien mit dem Grossherzogthume Krakau und den Herzogthümern Auschwitz, Zator und Bukowina : in 60 Blättern).
 
Według przedwojennej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego w 1935 roku Zawałyla liczyła 52 gospodarstwa.

W książce M. Zajączkowskiego "Pod znakiem króla Daniela. OUN-B i UPA na Lubelszczyźnie 1944-1950" znalazłem informację, że jesienią 1945 roku werchracki SKW (Samoobronnyj Kuszczowyj Widdił, oddziały samoobrony ukraińskiej, utworzone do ochrony ukraińskich wiosek, oraz dla stworzenia zaplecza dla UPA) pod dowództwem Iwana Kowałyka "Czarnoty" spalił ponad 50 poukraińskich gospodarstw w miejscowościach: Dziewięcierz, Łużki, Zaniemica i Zawałyla. 
W maju 1947 roku pozostali jeszcze mieszkańcy zostali wysiedleni w ramach akcji "Wisła".

Głaz wiedźm.

Dawno, dawno temu, na rozległych obszarach Roztocza, w urokliwej wsi Zawałyla, ukryta była niezwykła tajemnica. W sercu tej wsi, na skraju gęstego lasu, stał niepozorny kamień, który wzbudzał wielkie zainteresowanie mieszkańców i wędrowców. Ten kamień znany był jako Roztoczański Kamień Czarownicy. 

Czarownica, która opiekowała się tym kamieniem, nazywała się Kalinka. Była młoda i piękna, lecz nie była przyjazna wobec wścibskich gości. Kalinka nie lubiła, gdy ludzie wchodzili na jej terytorium bez zaproszenia, dlatego często rzucała czary, by pomieszać dróżki i utrudnić dostęp do swojego domu ukrytego w głębi lasu. 

Mimo swojej tajemniczości, Kalinka była również znana z dobroci serca. Pomagała ludziom w potrzebie, leczyła ich z chorób, zdejmowała uroki, a także udzielała rad zakochanym duszom i zbłąkanym wędrowcom. Jej mądrość była nieoceniona, ale aby ją spotkać i uzyskać jej pomoc, trzeba było spełnić pewien warunek. 

Na brzegu rzeki, prowadzącej do domu czarownicy, istniał mały mostek. Jednak Kalinka ukryła ten mostek przed wścibskimi mieszkańcami wsi. By go odnaleźć, trzeba było udać się do Roztoczańskiego Kamienia Czarownicy. Tam, na jego powierzchni, znajdował się niewielki imbryczek.

Aby spotkać Kalinkę i uzyskać od niej poradę lub pomoc, wędrowcy musieli użyć tego imbryczka. Wystarczyło nalać wody do imbryczka i wypowiedzieć prośbę lub pytanie, a potem wylać wodę na kamień. Wtedy, jeśli Kalinka była gotowa pomóc, jej obecność stawała się widoczna, a mostek do jej domu stawał się widzialny i przejezdny.

Legendy mówią, że ci, którzy znaleźli ten kamień i potrafili korzystać z imbryczka, zostali obdarzeni mądrością i pomocą czarownicy Kalinki. Jednak ci, którzy próbowali zbytnio wdzierać się w jej tajemnice lub działać z egoizmem, byli ukarani przez jej czary, które wprowadzały zamieszanie i dezorientację.

Roztoczański Kamień Czarownicy pozostaje do dziś miejscem tajemniczym i pełnym magii, przypominającym mieszkańcom Roztocza, że w świecie pełnym tajemnic, czasem wystarczy zachować pokorę i szukać pomocy tam, gdzie można ją znaleźć.

Kesz: PET, niedaleko głazu. Weź coś do pisania. 

Aby skrzynka przetrwała jak najdłużej: bardzo proszę o dokładne zakręcanie pojmnika. 

Zamaskuj tak, jak zastałaś/zastałeś.

Najkrótsza droga do skrzynki : boczna droga przed torami na drodze asfaltowej do Werchraty (jadąc od strony Horyńca). Trzeba przebyć zalaną drogę (betonowe płyty. Poziom wody poniżej kolan. Albo gumaki, albo boso (woda czysta), albo samochód terenowy (nie ma zakazu, dojazd do pól).

Miejsce jest niedaleko granicy państwowej. Na wypadek spotkania ze Strażą Graniczną warto mieć przy sobie dowód czy paszport. Można też zadzwonić wcześniej do placówki Straż Granicznej w Horyńcu, tel. (16) 632 51 00, to oszczędza czas.