[LSS] Obelisk Armii Czerwonej

Historia:

Jednym z nieoczywistych obiektów w Szmelcie jest pewien pomnik-obelisk. Nie jest on związany z czasami letniska, a z okresem, który w zasadzie zakończył na dobre działanie Uzdrowiska Zagórze – II wojną światową. Stojący na skraju lasu przy brukowanej części ulicy Kamiennej i obecnie administracyjnie znajdujący się na terenie Łężyc pomnik upamiętnia 46 żołnierzy radzieckich i polskich, którzy zginęli w walkach o Dolinę Zagórskiej Strugi z Niemcami w pierwszej połowie marca 1945 roku. Okoliczni mieszkańcy twierdzą, że żołnierze zostali pochowani tuż po przejściu frontu przez okolicznych mieszkańców Szmelty i Zagórza. W 1948 lub 1949 roku miała nastąpić ekshumacja poległych na nowopowstały cmentarz wojenny w Łężycach. Prawdopodobnie właśnie wtedy w miejscu ich śmierci postawiono pomnik. Pomnik w formie standardowego, betonowego ostrosłupa zwieńczonego czerwoną gwiazdą, jakie stawiano w wielu miejscach ku czci Armii Czerwonej. Identyczny obelisk stoi do dziś między innymi w okolicy Lęborka, inny jeszcze do drugiej połowy XX wieku stał na rynku w Wejherowie. Mimo że żołnierzy ekshumowano z Doliny Szmelty, to ludzie co jakiś czas nadal stawiają w tym miejscu kwiaty ku pamięci poległych.

Po krwawych walkach o Rumię, Zagórze (w szczególności Górę Markowca), Szmeltę i Łężyce, jaką stoczyli żołnierze polskiej I Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte i innych jednostek Armii Czerwonej w połowie marca 1945 roku zachowało się do dziś wiele śladów w tutejszych lasach. Widmo dramatu wojny chodziło za mieszkańcami Zagórza i Szmelty jeszcze przez wiele lat po wojnie. Ogromnym problemem, nawet kilkanaście lat II wojnie światowej, były różnego rodzaju niewybuchy. Regularnie zbierały one swojej krwawe żniwo, szczególnie wśród najmłodszych mieszkańców. Jednym z najgłośniejszych wypadków związanych z zalegającymi w ziemi pociskami był ten z 28 maja 1953 roku. Zginęli wówczas dwaj wychowankowie Zakładu Salezjańskiego a jeden został ciężko ranny. Zainteresowała ich Góra Markowca, gdzie znajdowały się jeszcze nierozbrojone niewypały wojenne. Gdy je rozkręcali, jeden eksplodował. Dwóch chłopców zostało rozszarpanych i ponieśli śmierć na miejscu, a trzeci stracił jedno oko.

Skrzynka:

Skrzynka ukryta na współrzędnych, nieopodal obelisku.

Dokładnie maskuj!