# 03 - Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem

Pomysł na założenie skrytek w Kotlinie Turoszowskiej narodził się podczas przygotowywania Pierwszego Pieszego Rajdu Kotliny Turoszowskiej w Bogatyni.

I Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 30 czerwca 2019 roku o dystansie 60 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 203 uczestników.

Na starcie pojawiło się 187 uczestników a do mety dotarło 151 startujących.

W Pierwszym Pieszym Rajdzie Kotliny Turoszowskiej udział wzięli uczestnicy z krajów: Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.

Po 6 godzinach i 18 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Trasa Rajdu prowadziła przez trzy kraje: Polska, Czechy, Niemcy.

II Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 19 czerwca 2021 roku o dystansie 61 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 207 uczestników.

Na starcie pojawiło się 173 uczestników a do mety dotarło 123 startujących.

Po 9 godzinach i 20 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Tym razem trasa rajdu odbyła się tylko w Polsce.

III Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 18 czerwca 2022 roku o dystansie 62 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 230 uczestników.

Na starcie pojawiło się 193 uczestników a do mety dotarło 164 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie :)

IV Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 17 czerwca 2023 roku o dystansie 62,5 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 235 uczestników.

Na starcie pojawiło się 191 uczestników a do mety dotarło 162 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie gdzie było 1 800 m przewyższeń.

Najstarszy uczestnik rajdu miał 76 lat i pochodzi z Gdańska.

W rajdzie udział wzięła Dorota Szparaga, która przeszła samotnie Via Alpina Red Trail - 2 650 km. 

INFORMACJA O KOTLINIE TUROSZOWSKIEJ:

Kotlina Turoszowska znajduje się w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia oraz w przygranicznym obszarze Republiki Czeskiej na terenie gmin Hradek nad Nisou oraz Chrastava

Oprócz znajdowania skrytek będzie możliwość poznania historii Kotliny Turoszowskiej dawnej i obecnej.

TRASA PĘTLI KOTLINY TUROSZOWSKIEJ:

Pętla Kotliny Turoszowskiej zaczyna się na placu przy Dworcu Historii w Bogatyni i będzie przebiegać ścieżką Śladami Przeszłości do Opolna Zdrój. Następnie ścieżką przemytników dotrzemy do drogi asfaltowe (Bogatynia – Sieniawka), którą kierujemy się do Kopaczowa. Następnym miejscem jest Styk Trzech Granic gdzie znajdujemy szlak zielony, którym podążamy wzdłuż Nysy Łużyckiej do Trzcińca Górnego, tu znajdują się ruiny Zamku Ronów. Drogą polną kierujemy się do Działoszyna, a drogą asfaltową idziemy przez Posadę, Bratków, Krzewinę aż dochodzimy do Lutogniewic. W Lutogniewicach kierujemy się na pas graniczny drogą szutrową dochodzimy do drogi asfaltowej (Działoszyn – Wyszków), którą kierujemy się do Wyszkowa. Następnie zwałowiskiem zewnętrznym zwanym hałdą dochodzimy do Bogatyni.

BYŁA TU TABLICA TURYSTYCZNA Z OPISEM PARKU PREIBISCHA

"Ścieżka historyczna – śladami przeszłości"

Stworzonej dzięki pomysłowości i pracy wolontariuszy PGE w 2015 roku

"PARK PREIBISCHA – W mieście, w którym stoisz znajduje się nie wielki park z palmiarnią i fontanną, należący do fabrykanta Carla Augusta Preibischa a po drugiej stronie rzeki jego willa i potężna fabryka włókiennicza zbudowana z charakterystycznej żółtej cegły produkowanej we własnej cegielni. Willę z parkiem łączyła metalowa kładka wyposażona w mechanizm unoszący konstrukcję w przypadku wysokiego stanu wód kapryśnej Miedzianki, zwanej przed 1945 rokiem Kipper. Carl August, syn tkacza, był człowiekiem przedsiębiorczym, postępowym i hojnym, któremu mieszkańcy ówczesnej Bogatyni wiele zawdzięczali. Około 150 lat temu wybudował wodociąg, dzięki któremu powstała łaźnia, a w 1908 roku miejskie kąpielisko, przy zbudowanej wcześniej sali gimnastycznej (ul. Sportowa). W pobliżu ufundował osiedle pracownicze oraz kręgielnie (dziś budynek przedszkola przy ul.Chopina). Za jego sprawą powstał również nowy, piękny budynek poczty (dawny budynek Banku Spółdzielczego). Zainwestował w gazownię, dzięki której na bogatyńskich ulicach rozbłysły lampy gazowe, a w 1902 r. w elektrownię parową o mocy 1000 kW (dziś budynek BOK). Rodzina Preibischów przyczyniła się również do uruchomienia w 1912 roku w ówczesnej wsi Bogatynia kina i teatru.

Fabrykę Preibischa odwiedzali Królowie Saksonii, król Johann, król Albert i królowa Karolina oraz ostatni monarcha Saksonii Fryderyk August III, który do Bogatyni przybył kolejką wąskotorową.

Całą ta potęga fabrykanta rozpoczęła się w 1859 roku wraz ze sprowadzeniem pierwszego mechanicznego warsztatu tkackiego. Preibisch zainstalował go w swojej stodole rozpoczynając w ten sposób rewolucję przemysłową w Bogatyni.

Tradycje tkackie Bogatyni sięgają średniowiecza, w XVI i XVII w. działało tu kilka tysięcy przydomowych warsztatów, w których tkano płótno lniane. W XVIII w. zaczęły powstawać większe tkalnie, w których nadal tkaniny wyrabiani ręcznie. Białe płótna lniane kupcy sprzedawali do Włoch, Polski, Anglii i na Maltę. Wraz z wynalezieniem maszyny parowej wykorzystywanej do napędu krosien, nastąpił błyskawiczny rozwój fabryk i upadek rzemiosła. Dzięki postępowi technologicznemu poszerzył się asortyment produkowanych tkanin, wytwarzano materiały bawełniane, wełniane, jedwabne i z anilan. Modne stały się tkaniny bawełniane: katun i nankin, a następnie orleany, żakardy i diagonale – tkaniny o splocie skośnym, które sprzedawano do Turcji. Produkowano także ręczniki, pościel i wstążki. Na początku XX wieku w Bogatyni działało 15 zakładów włókienniczych, a także zakład winiarski, fabryka biżuterii szklanej, papierosów, a w Markocicach sznurowadeł i dywanów.

Światowy kryzys gospodarczy rozpoczęty w 1929 r. krachem na nowojorskiej giełdzie wywołał upadek kilku bogatyńskich zakładów. W czasie II wojny światowej przemysł w większości przestawił się na potrzeby militarne. W 1945 r. w mieście funkcjonowało 8 fabryk włókienniczych, fabryka biżuterii szklanej oraz zakłady winiarskie.

Z fabryk włókienniczych powstały Państwowe Zakłady Przemysłu Bawełnianego DOLTEX, które w czasie rozkwitu zatrudniały około 3,8 tyś. osób i upadły na początku XXI w. Ślady po włókienniczej przeszłości są rozsiane po całym mieście, a budynki pofabryczne przystosowane zostały do innych funkcji lub wyburzone.

SKRYTKA:

By znaleźć kesza, najpierw odszukaj dwie daty, które podstawione do wzoru dadzą Ci kordy finałowe :)

A = (dzień+miesiąc+rok) - to data znajdująca się na fragmęcie Mostu Króla Jana

B = (dzień+miesiąc+rok) - to data uchwały Rady Gminy i Miasta na wniosek Bractwa Ziemi Bogatyńskiej znajdująca się na kamieniu.

N 50 5[A*2+184]   E 014 5[B*4-527]

ŹRÓDŁO:

Tablice informacyjne na trasie ułożonych skrytek "Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem"

Książka "BOGATYNIA I OKOLICE ZARYSY DZIEJÓW" - Marian Iwanek i Elżbieta Orłowska

Książka "Polskie Górne Łużyce" - Waldemar Ben

Książka "Królewska Dolina Górnołużyckiej Ścieżki Działoszyn" – Ryszard Zawadzki

Książka "Im Zittauer Zipfel"

Fundacja Rajd Kotliny Turoszowskiej