Rezerwat został powołany Rozporządzeniem nr 28/99 Wojewody Podlaskiego z dnia 10 sierpnia 1999 roku. Celem utworzenia było zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu Puszczy Knyszyńskiej odznaczającego się wysokim stopniem naturalności, stanowiącym ostoję wolno żyjącego stada żubrów. Realizowana jest tu ochrona łąk śródleśnych oraz dolin strumieni porośniętych lasami łęgowymi, olsami i wilgotnymi grądami, z licznymi gatunkami roślin chronionych i rzadkich.
Rezerwat położony jest na terenie leśnictwa Radunin, w oddziałach: 62, 63, 63A, 85, 86, 86A, 107, 108, 130 i 131. Powierzchnia wynosi 234,42 ha, z czego 228,11 ha stanowi powierzchnia leśna.
Na obszarze rezerwatu wyróżniono osiem siedliskowych typów lasu, spośród których dominują siedliska lasu mieszanego bagiennego - 64,6%. Znaczny jest udział siedlisk lasu świeżego - 13,0% powierzchni i lasu wilgotnego - 12,3%. Pozostałe siedliska nie przekraczają 3% powierzchni i są to: bór mieszany świeży, bór mieszany wilgotny, las mieszany świeży, las mieszany wilgotny, las i ols. Panującymi gatunkami w drzewostanach są brzoza brodawkowata i omszona, świerk pospolity, olsza czarna oraz sosna z domieszkami klonu, lipy, dębu, grabu, wiązu, jesionu, iwy i modrzewia
Obszar ten odznacza się bogactwem florystycznym oraz licznymi gatunkami roślin chronionych i rzadkich. Flora rezerwatu Chomontowszczyzna liczy ponad 250 gatunków roślin naczyniowych. Podczas prac nad „Planem ochrony rezerwatu" w 2004 roku stwierdzono występowanie 220 gatunków roślin, w tym 12 gatunków drzew, 12 gatunków krzewów, 153 gatunków ziół, 15 skrzypów, widłaków i paprotników oraz 28 gatunków mszaków.