11 listopada 1918 roku to symboliczna data odzyskania przez Polskę niepodległości, ale nie wszystkie polskie ziemię znalazły się w tym czasie w granicach II Rzeczypospolitej. Zgodnie z ustaleniami Traktatu Wersalskiego z 28 czerwca 1919 Niemcy po I Wojnie Światowej mieli oddać Polsce część Pomorza. Ratyfikowali oni traktat dopiero 10 stycznia 1920 roku i zgodnie z jego ustaleniami Wojsko Polskie zaczęło przejmować Pomorze dla Polski. 18 stycznia do Polski wrócił Toruń – stolica nowego województwa pomorskiego. Trwało do 10 lutego, kiedy odbyły się symboliczne Zaślubiny Polski z morzem w Pucku. Chojnice do Polski wróciły 31 stycznia 1920 roku, a było to tak...

Chojnice, 31 stycznia 1920 r. - około godz. 10:00

Wymaszerował z miasta lokalny odział Grenzschutzu (niemieckiej organizacji paramilitarnej). W ciągu kilku godzin Polacy zamieszkujący Chojnice udekorowali całe miasto w biało-czerwone barwy oraz przygotowali kilka bram powitalnych na przyjęcie wyczekiwanego wojska polskiego. Wojsko Polskie nadeszło do Chojnic od strony Kamienia Krajeńskiego i zatrzymało się na wzgórzu w pobliżu wieży ciśnień, by umożliwić swobodne opuszczenie miasta niemieckim oddziałom.

Chojnice, 31 stycznia 1920 r. - godz. 11:00

Wyznaczeni komisarze zakończyli przejmowanie lokalnych urzędów z rąk Niemców: starostwo przejął Stanisław Sikorski, sądownictwo Aleksander Standera, prokuratura Antoni Ulandowski, kolejnictwo: Feliks Kopicki. Władzę w mieście niemiecki burmistrz dr Bruno Molkentin oddał w ręce radnego Jana Kallety.

Chojnice, 31 stycznia 1920 r. - godz. 13:00

Nadszedł długo wyczekiwany przez mieszkańców moment. O godzinie 13:00 przy dźwiękach dzwonów przez Bramę Człuchowską do miasta wkroczył 59 Pułk Piechoty Wielkopolskiej dowodzony przez ppłk. Stanisława Wrzalińskiego. Raport dowódcy pułku złożył komendant Straży Ludowej Antoni Ulandowski. Następnie powitalne przemówienia wygłosili pierwszy polski burmistrz Chojnic dr Alojzy Sobierajczyk oraz pierwszy polski starosta Stanisław Sikorski. Uroczysty nastrój wydarzenia podkreślały patriotyczne pieśni śpiewane przez chór "Lutnia" oraz inscenizacja na balkonie ratusza, gdzie młoda Chojniczanka Bronisława Stammonowa, symbolizująca Polonię, zrzuciła z siebie łańcuchy niewoli pruskiej. Ppłk. Wrzaliński w odpowiedzi na powitanie wypowiedział pamiętne słowa:

Przyjmuję miasto Chojnice jako cząstkę ziemi polskiej i da Bóg na wieki nią pozostanie

Chojnice, 31 stycznia 1920 r. - godz. wieczorne

Grupka żołnierzy polskich z ówczesnego Wilhelmsplatz (obecnie pl. Niepodległości) usunęła z postumentu nielubiany przez Polaków zamieszkujących miasto pomnik Wilhelma I - niemieckiego cesarza.

Tekst napisany na podstawie jednodniówki okolicznościowej magazynu chojniczanin.pl z 31 stycznia 2020 r.

Hasło do wpisu stanowią pierwsze litery nazwisk poniższych osób pisane dużymi literami:

• Komendant straży ludowej, który złożył raport dowódcy pułku;
• Pierwszy polski burmistrz Chojnic
• W 1920 roku przejął władzę w mieście nad kolejnictwem;
• Radny, który przejął od dotychczasowego burmistrza władzę w mieście;
• Dowódca pułku, który wkroczył do miasta;
• Pierwszy polski starosta;

Prosta, jubileuszowa skrzynka do znalezienia na współrzędnych. Proszę o ostrożne podejmowanie skrzynki. Miłych poszukiwań!

18.08.22 - Zmiana lokalizacji skrzynki