Please log in to see the coordinates.
Altitude: m. ASL.
Region:
Poland > podlaskie
Cache type: Traditional
Size: Small
Status:
Ready for Search
Date hidden: 15-12-2019
Date created: 15-12-2019
Date published: 15-12-2019
Last modification: 15-12-2019 
36 visitors 
5 x rated 
Rated as: Good
Cache attributes
Description
PL
Pierwsi Żydzi osiedlili się w Surażu około 1525 roku i zamieszkiwali w tej miejscowości do połowy XVII wieku. Przywilej "de non tolerandis judaeis" na ponad sto lat zmusza ich do opuszczenia miasta. Ponownie osiedlają się tam pod koniec XVIII wieku. Spis pruski z 1799 roku odnotowuje dwunastu Żydów na 723 mieszkańców. Liczba ta jednak stopniowo wzrastała, według spisu z 1897 roku na 1599 mieszkańców Suraza, 366 było Żydami. W dwudziestoleciu międzywojennym liczba surażskich Żydów zaczęła gwałtownie maleć. 17 września 1939 roku było ich tu tylko czterdziestu.
Pierwsza synagoga w Surażu prawdopodobnie istniała już w XVI wieku. Na początku XIX wieku wzniesiono tam nową drewnianą bożnicę. Domy żydowskie znajdowały się wzdłuż ul. Białostockiej oraz wokół rynku.
Cmentarz żydowski w Surażu położony jest w północno-wschodniej części miasteczka, około stu metrów od szosy białostockiej. Nekropolia została założona w 1865 roku. Do dziś zachowały się pojedyncze macewy, z których najstarsza pochodzi z 1792 roku i została zapewne przeniesiona tu ze starszego cmentarza. Badacz judaików Podlasia, Tomasz Wiśniewski podczas prac inwentaryzacyjnych na terenie tej nekropolii na podstawie hebrajskich inskrypcji zidentyfikował kilka nazwisk zmarłych: Lea córka Jakuba ha-LeWi, zmarła w 1885 roku; Fruma Amiel córka Izraela, zmarła w 1885 roku; Mosze, zmarły w 1916 roku; Cwi syn Dowa, zmarły w 1885 roku.
Cmentarz zarasta krzewami. W dobrym stanie zachował się tylko mur cmentarny. Szkoda, ze miejscowe władze nie interesują się cmentarzem, jest on wszak świadkiem historii Suraża, gdzie jeszcze przed kilkudziesięcioma laty wielu mieszkańców stanowili Żydzi. Jeśli nie zostanie powstrzymana postępująca degradacja cmentarza, za kilka lat nie pozostanie żaden ślad po grobach.
Dwie macewy przechowywane są w Prywatnym Muzeum Archeologicznym Władysława Litwińczuka w Surażu. Jeden z nagrobków tkwił w bruku jezdni, drugi służył jako stopień schodów na prywatnej posesji.
Additional hints
Pictures
Log entries:
9x
0x
0x
