Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
You have to be logged-in in order to perform operations on this cache.
stats
Show cache statistics
ISKRA - OP93A1
Owner: wzorowy
Please log in to see the coordinates.
Altitude: m. ASL.
 Region: Poland > mazowieckie
Cache type: Traditional
Size: Small
Status: Ready for Search
Date hidden: 10-11-2019
Date created: 10-11-2019
Date published: 10-11-2019
Last modification: 10-11-2019
12x Found
0x Not found
2 notes
watchers 2 watchers
35 visitors
6 x rated
Rated as: Good
In order to view coordinates and
the map of caches
you must be logged in
Cache attributes

Go geocaching with children  One-minute cache  Take something to write  Nature 

Please read the Opencaching attributes article.
Description PL

Geneza powstania TS-11 Iskra sięga połowy lat 50. W lotnictwie były już wówczas liczne radzieckie odrzutowce i pojawiła się pilna potrzeba wprowadzenia do służby mającego podobne osiągi szkolnego samolotu odrzutowego. Młodzi piloci dotychczas uczyli się na maszynach śmigłowych, które nie mogły ich jednak dobrze przygotować do znacznie większych prędkości w odrzutowcach. Zapadła decyzja, aby odpowiedni samolot stworzyć w Polsce.

Ambitne zadanie zlecono zespołowi inżyniera Tadeusza Sołtyka (stąd oznaczenie TS) z zakładów PZL Okęcie. Polacy nie mieli większego problemu z zaprojektowaniem kadłuba. Znacznie większym wyzwaniem był jednak napęd. Po prostu w Polsce nie produkowano odpowiednich silników odrzutowych. Pierwsze egzemplarze iskier miały więc zamontowane sprowadzone przez Jugosławię brytyjskie silniki i ich kopie. Pierwszy lot Iskry odbył się w 1960 roku z silnikiem Viper-8.

Równolegle pracowano nad polskim silnikiem SO-1. Było to jednak bardzo ambitne zadanie. Silnik to najbardziej wymagający element samolotu odrzutowego a polscy inżynierowie dopiero się uczyli ich projektowania. Pierwsza iskra z silnikiem SO-1 poleciała w 1963 roku i rozpoczęto produkcję seryjną. Jednak dopiero w 1969 roku zaczęto montować w samolotach silniki SO-3, które uznano za dopracowane.

Ogółem do 1987 roku wyprodukowano 449 egzemplarzy. Około 70 trafiło do Indii, gdzie służyły do 2004 roku. Większość służyła i służy jednak w Polsce do szkolenia pilotów. Iskry są też uzbrojone. Mają na stałe działko i miejsce do podczepienia bomb lub rakiet niekierowanych. Przewidywano, że mogą zostać użyte w walce do ataków na cele lądowe, jednak od początku było to traktowane jako możliwość dodatkowa a we współczesnych realiach byłoby to samobójcze.

Pomimo początkowych problemów z silnikami iskry okazała się być udaną konstrukcją. Wychowały się na niej kolejne pokolenia polskich pilotów wojskowych, dla których kokpit TS-11 był pierwszym zetknięciem ze światem lotnictwa odrzutowego. Nie jest więc dziwne, że maszyny są przez wielu darzone szczególnym uczuciem i nazywane "iskierkami".

Problem w tym, że nigdy nie przeprowadzono poważnej modernizacji iskier a maszyny służą do dzisiaj i są beznadziejnie przestarzałe. W latach 70. rozpoczęto program stworzenia następcy o nazwie Iryda, ale prace napotkały jednak na wiele problemów, tak technicznych jak i politycznych. Opinię na temat maszyn mocno zepsuły katastrofy dwóch prototypów. Po długich staraniach i oporach produkcję udało się rozpocząć dopiero w latach 90. Wyprodukowano tylko 11, z czego do służby trafiło 8. Po kolejnej katastrofie w 1996 roku i śmierci dwóch pilotów program Iryda zamknięto.

W efekcie to wiekowe iskry pozostały podstawowym odrzutowym samolotem szkoleniowym polskiego lotnictwa. Od lat 90. pojawiały się różne pomysły i propozycje ich zastąpienia, jednak długo bez efektów. Dopiero w 2014 roku podpisano kontrakt na dostawę włoskich samolotów Leonardo M-346 Master. Dzisiaj Siły Powietrzne mają ich osiem a kolejne cztery są zamówione. W służbie nadal pozostaje około 30 iskier, jednak w najbliższych latach mają zniknąć.

Additional hints
You must be logged-in to see additional hints
Pictures
.
.
.
.
.
Log entries: Found 12x Not found 0x Note 2x All entries