Kozienicka stadnina koni z 1924 roku.

Gminna Ewidencja Zabytków

Trochę historii:

Kozienicka stadnina koni powstała w 1924 roku.

Już w 1922 r. Dyrektor Departamentu Chowu Koni w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych, Fryderyk Jurewicz, postanowił, że trzeba rozpocząć w Polsce odbudowę prawie całkowicie zniszczonej hodowli koni i stworzyć dużą stadninę z właściwymi warunkami do wychowu konia pełnej krwi. Zalążkiem odtworzenia rasowych koni stały się sprowadzone do naszego kraju te ewakuowane w 1915 r. do Rosji oraz nabyte z funduszy państwowych i prywatnych zwierzęta zakupione w Wiedniu i Berlinie.

O lokalizacji stadniny w Kozienicach zdecydowały sprzyjające warunki makro- i mikroregionalne. Dogodne położenie państwowego obiektu rolnego w centrum kraju niedaleko stolicy Polski, z usytuowaną na miejscu stacją kolejową, ułatwiało przysyłanie tu klaczy z całego kraju do krycia ogierami czołowymi stacjonowanymi w stadninie. Sprzyjające lokalne warunki fizjograficzne umożliwiały wybudowanie na piaszczystym i suchym, a więc zdrowym terenie, stajni i całego niezbędnego zaplecza. Przylegające pastwiska i łąki położone na ziemiach bogatych we wszystkie składniki konieczne do wyhodowania koni pełnej krwi umożliwiały ich intensywny wzrost i zdrowy rozwój. Decyzja o przeznaczeniu państwowej nieruchomości, która spełniałaby warunki konieczne do hodowli folblutów oraz urządzenia na miejscu zakładu treningowego i budowie stadniny koni w Kozienicach, zapadła w 1922 roku. Przygotowano mieszkania dla pracowników, wybudowano dwie stajnie o długości ok. 100 m każda i założono wybiegi.

Już dwa lata później – 4.09.1924 r. do nowo powstałej, największej państwowej stadniny koni w Polsce – przybył Ryszard Zoppi, jej pierwszy i długoletni dyrektor. Ryszard Zoppi znany był jako wyjątkowy znawca, autorytet i niedościgniony specjalista w znajomości koni pełnej krwi angielskiej – folblutów hodowanych w Kozienicach. Miesiąc później do Kozienic z Janowa Podlaskiego przybyło koleją 26 klaczy. I ten dzień uważa się za datę powstania stadniny w Kozienicach.

Pierwszymi ogierami kryjącymi w Stadninie Koni Kozienice były trzy reproduktory pochodzenia angielskiego: MANTON, BALLYHERON i KING’S IDLER, a później m.in. MOŚCI KSIĄŻĘ, FILS DU VENT, VILLARS, MAH JONG, BAFUR.

Charakterystycznymi obiektami wchodzącymi w skład stadniny, oprócz pastwisk, padoków parkuru i piaskowego placu treningowego są stylowe budynki: administracyjno-mieszkalny o wymiarach 23,50 x 11m, stajnia nr 1 (roczniaków) o wymiarach 98,76 x 10,95 m, stajnia czołowa z maneżem z wyższą częścią środkową i dwoma niższymi skrzydłami o wymiarach: szer. 13,20 m, długość 57,60 m (część środkowa, wyższa: 13,20 x 17,10 m), stajnia matek o wymiarach 98,50 x 12,38 m i wysokości 8 m. Te obiekty zostały wybudowane w 1923 r. Z 1975 roku pochodzi kryta ujeżdżalnia ze stajnią sportową. Cały kompleks położony jest przy ul. Wiślanej, niedaleko zespołu pałacowo-parkowego na terenie dawnego folwarku rządowego. Tereny te przed I wojną światową należały do kozienickiego majoratu.

Stadnina Koni w Kozienicach od chwili powstania znana była z doskonałych koni i osiągnięć. Miejsce to dzięki prowadzonej działalności, stylowej zabudowie i spotykanym tu zwierzętom, pełne jest uroku i wdzięku. Konie przeznaczone są do celów wyścigowych, sportowych i rekreacyjnych. Stadnina oferuje „pensjonat” dl koni hodowlanych, sportowych i rekreacyjnych, dysponuje krytą ujeżdżalnią.

Kolejnymi dyrektorami stadniny byli:

Ryszard Zoppi (1924-1951, z przerwą w latach okupacji), Jerzy Sas Jaworski (1951-1991), Józef Kempa (!991-2006), Andrzej Zych (2006-2009), Filip Sondij (2009-2012). W 2012 r. Stadnina została sprywatyzowana, nowym właścicielem został Aleksander Kiliańczyk.*

O skrzynce:

Wzdłuż ogrodzenia Stadniny przy ulicy Wiślanej rosną stare drzewa. Na jednym z nich ukryta jest skrzynka. To pluszak przymocowany trytytką do gałęzi. W środku tylko logbook.

*Opis pochodzi z książki: Dziedzictwo kulturowe gminy Kozienice; Krzysztof Zając, Renata Maj; wyd.: Towarzystwo Miłośników Ziemi Kozienickiej 2013, s. 122-123.