#9 - Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem

Pomysł na założenie skrytek w Kotlinie Turoszowskiej narodził się podczas przygotowywania Pierwszego Pieszego Rajdu Kotliny Turoszowskiej w Bogatyni.

I Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 30 czerwca 2019 roku o dystansie 60 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 203 uczestników.

Na starcie pojawiło się 187 uczestników a do mety dotarło 151 startujących.

W Pierwszym Pieszym Rajdzie Kotliny Turoszowskiej udział wzięli uczestnicy z krajów: Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.

Po 6 godzinach i 18 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Trasa Rajdu prowadziła przez trzy kraje: Polska, Czechy, Niemcy.

II Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 19 czerwca 2021 roku o dystansie 61 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 207 uczestników.

Na starcie pojawiło się 173 uczestników a do mety dotarło 123 startujących.

Po 9 godzinach i 20 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Tym razem trasa rajdu odbyła się tylko w Polsce.

III Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 18 czerwca 2022 roku o dystansie 62 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 230 uczestników.

Na starcie pojawiło się 193 uczestników a do mety dotarło 164 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie :)

IV Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 17 czerwca 2023 roku o dystansie 62,5 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 235 uczestników.

Na starcie pojawiło się 191 uczestników a do mety dotarło 162 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie gdzie było 1 800 m przewyższeń.

Najstarszy uczestnik rajdu miał 76 lat i pochodzi z Gdańska.

W rajdzie udział wzieła Dorota Szparaga, która przeszła samotnie Via Alpina Red Trail - 2 650 km

INFORMACJA O KOTLINIE TUROSZOWSKIEJ:

Kotlina Turoszowska znajduje się w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia oraz w przygranicznym obszarze Republiki Czeskiej na terenie gmin Hradek nad Nisou oraz Chrastava

Bo będzie okazja zdobyć suweniry np:

• 24 skrytki w 24 godziny

• 48 skrytki w 24 godziny

• 72 skrytki 24 godziny

• 100 skrytki w 24 godziny.

• 31 skrytki dzień po dniu w 31 dni

• Możliwość zdobycia części skrytki do suwenira 365/366 skrytki dzień po dniu w 365/366 dni

Oprócz znajdowania skrytek będzie możliwość poznania historii Kotliny Turoszowskiej dawnej i obecnej.

TRASA PĘTLI KOTLINY TUROSZOWSKIEJ:

Pętla Kotliny Turoszowskiej zaczyna się na placu przy Dworcu Historii w Bogatyni i będzie przebiegać ścieżką Śladami Przeszłości do Opolna Zdrój. Następnie ścieżką przemytników dotrzemy do drogi asfaltowe (Bogatynia – Sieniawka), którą kierujemy się do Kopaczowa.

Następnym miejscem jest Styk Trzech Granic gdzie znajdujemy szlak zielony, którym podążamy wzdłuż Nysy Łużyckiej do Trzcińca Górnego, tu znajdują się ruiny Zamku Ronów.

Drogą polną kierujemy się do Działoszyna, a drogą asfaltową idziemy przez Posadę, Bratków, Krzewinę aż dochodzimy do Lutogniewic.

W Lutogniewicach kierujemy się na pas graniczny drogą szutrową dochodzimy do drogi asfaltowej (Działoszyn – Wyszków), którą kierujemy się do Wyszkowa. Następnie zwałowiskiem zewnętrznym zwanym hałdą dochodzimy do Bogatyni.

OPIS Z KSIĄŻKI POLSKIE GÓRNE ŁUŻYCE - Waldemar Bena

BOGATYNIA

           "Miasto nad Miedzianką w tzw.Worku Turoszowskim zwany dawniej Zittaur Zipfel (Żytawski Cypel). Miejscowość prawa miejskie otrzymała dopiero po przyłączeniu do Polski w 1945 roku. W źródłach pisanych pojawia się po raz pierwszy w 1262 r. jako Richinowe oraz Richnow. Ostatecznie przed 1945 r. nazwę miejscowości pisano Reichenau, często z dopiskiem "in Sachsen", czyli "w Saksoni".

         W wieku XVIII i XIX drewnianą zabudowę Bogatyni wielokrotnie gnębiły niszczące pożary i tak:

19 października 1715 r. do wybuchu pożaru przyczynił się pewien wachmistrz, który wypalił z pistoletu na wiwat przed tutejszą karczmą. Tlące się kawałki ładunku spowodowały zapalenie się karczmy a następnie 12 okolicznych budynków.

22 września 1799 r w domu jednego z chałupników wybuch pożar. Za sprawą silnego wiatru zajęło się i spaliło 60 domów. Straty mieszkańców oszacowano na 50 tyś. talarów.

25 listopada 1800 r ogień spopielił 5 gospodarstw kmieckich, 5 zagrodniczych i 27 chałupniczych.

         W pierwszej połowie XIX w. upadła wytwórczość płótna, natomiast wybiła się na czołowe miejsce produkcja tkanin bawełnianych, katunu i nankinu. W 1810 r. tkaniny te stanowiły główny towar eksportowy miejscowych tkaczy. W początkach XIX w. w ciągu 10 lat nankinu i katunu wysłano stąd za granicę za 500 tyś. talarów. Od roku 1843 produkcja tkanin katunu i nankinu zaczęła stawać się nieopłacalna. Po 1845 r. podjęto się wytwarzania lekkich tkanin półbawełnianych stanowiących mieszaninę wełny i bawełny.

W 1847 r. Gtfryd Hermann, jako pierwszy w Bogatyni, przy produkcji czarnego orleanu zaczął stosować udoskonalone maszyny tkackie, tzw. jacquardy.

Przełom w dziejach tkackich bogatyńskiego stanowiło wprowadzenie w 1856 r. przez Karola Augusta Preibischa pierwszego mechanicznego warsztatu tkackiego (w 1906 r. firmie miało pracę 1047 ludzi). Zakłady te produkowały tkaniny półbawełniane oraz ze sztucznego i naturalnego jedwabiu. Zakłady Preibischów zbankrutowały na początku lat 30 XX wieku.

          W XIX i pierwszej połowie XX w. Bogatynia była znana szeroko także dzięki należącym do rodziny Rolle zakładom owocowo-warzywnym i winiarskim. Początki tego przedsiębiorstwa sięgają 1855 r kiedy to Krystian Gottlieb Neumann założył destrylarnię. W okresie między wojennym firma Rolle zatrudniała blisko 500 osób i zaliczała się do wiodących tego typu przedsiębiorstw w Niemczech. Największy rozgłos firma uzyskała dzięki produkcji likierów, ponczu, win owocowych i jagodowych oraz win musujących. Na terenie Dolnej Bogatyni zakłady miały własne plantacje poziomek, wiśni, agrestu, porzeczek i malin.

         Początkowo polscy osadnicy docierali tu w niewielkiej liczbie. W ciągu 1945 r. w mieście osiedliło się zaledwie 151 Polaków.

         Do najszybciej uruchomionych po wojnie tutejszych zakładów przemysłowych były Bogatyńskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego, które posiadały filie w Markocicach, Wigancicach Żytawskich, Trzcińcu, Opolnie Zdroju oraz Sieniawce. W późniejszym czasie wznowiły produkcje słynne zakłady winiarskie znane od 1970 r. jako Centralne Piwnice Win Importowanych Oddział w Bogatyni. W 1952 r. miasto otrzymało połączenie kolejowe z Mikułową.

Intensywny rozwój miejscowość przeżyła na przełomie lat 50 i 60 XX wieku w związku z budową kombinatu górniczo-energetycznego Turoszów. Uruchomiono nowe placówki oświatowe i kulturalne takie jak: Liceum Ogólnokształcące (1956), Zasadnicza Szkoła Górnicza (1960), Zasadnicza Szkoła Włókiennicza (1962) oraz Międzyzakładowy Dom Kultury (1967).

            Architekturę sakralną Bogatyni reprezentują dwa kościoły: św.św.Piotra i Pawła (XIII i XIV w) i Najświętszej Marii Panny (1863-1866)

           Na terenie miasta zachowały się jedynie tak liczne w polskiej części Górnych Łużyc skupisko domów przysłupowych należących w przeszłości do bogatyńskich tkaczy i kupców. Unikalne w skali kraju budownictwo przysłupowe stawia Bogatynię w rzędzie ośrodków mających wartość skansenowej. Domy te można zobaczyć m.in przy ulicy Strumykowej, 1 Maja, Kościuszki i Bohaterów Warszawy.

ŹRÓDŁO:

Tablice informacyjne na trasie ułożonych skrytek "Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem"

Książka "BOGATYNIA I OKOLICE ZARYSY DZIEJÓW" - Marian Iwanek i Elżbieta Orłowska

Książka "Polskie Górne Łużyce" - Waldemar Ben

Książka "Królewska Dolina Górnołużyckiej Ścieżki Działoszyn" – Ryszard Zawadzki

Książka "Im Zittauer Zipfel"

Fundacja Rajd Kotliny Turoszowskiej