#52 - Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem

Pomysł na założenie skrytek w Kotlinie Turoszowskiej narodził się podczas przygotowywania Pierwszego Pieszego Rajdu Kotliny Turoszowskiej w Bogatyni.

I Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 30 czerwca 2019 roku o dystansie 60 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 203 uczestników.

Na starcie pojawiło się 187 uczestników a do mety dotarło 151 startujących.

W Pierwszym Pieszym Rajdzie Kotliny Turoszowskiej udział wzięli uczestnicy z krajów: Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.

Po 6 godzinach i 18 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Trasa Rajdu prowadziła przez trzy kraje: Polska, Czechy, Niemcy.

II Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 19 czerwca 2021 roku o dystansie 61 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 207 uczestników.

Na starcie pojawiło się 173 uczestników a do mety dotarło 123 startujących.

Po 9 godzinach i 20 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Tym razem trasa rajdu odbyła się tylko w Polsce.

III Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 18 czerwca 2022 roku o dystansie 62 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 230 uczestników.

Na starcie pojawiło się 193 uczestników a do mety dotarło 164 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie :)

IV Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 17 czerwca 2023 roku o dystansie 62,5 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 235 uczestników.

Na starcie pojawiło się 191 uczestników a do mety dotarło 162 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie gdzie było 1 800 m przewyższeń.

Najstarszy uczestnik rajdu miał 76 lat i pochodzi z Gdańska.

W rajdzie udział wzięła Dorota Szparaga, która przeszła samotnie Via Alpina Red Trail - 2 650 km.

INFORMACJA O KOTLINIE TUROSZOWSKIEJ:

Kotlina Turoszowska znajduje się w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia oraz w przygranicznym obszarze Republiki Czeskiej na terenie gmin Hradek nad Nisou oraz Chrastava

Oprócz znajdowania skrytek będzie możliwość poznania historii Kotliny Turoszowskiej dawnej i obecnej.

TRASA PĘTLI KOTLINY TUROSZOWSKIEJ:

Pętla Kotliny Turoszowskiej zaczyna się na placu przy Dworcu Historii w Bogatyni i będzie przebiegać ścieżką Śladami Przeszłości do Opolna Zdrój. Następnie ścieżką przemytników dotrzemy do drogi asfaltowe (Bogatynia – Sieniawka), którą kierujemy się do Kopaczowa.

Następnym miejscem jest Styk Trzech Granic gdzie znajdujemy szlak zielony, którym podążamy wzdłuż Nysy Łużyckiej do Trzcińca Górnego, tu znajdują się ruiny Zamku Ronów.

Drogą polną kierujemy się do Działoszyna, a drogą asfaltową idziemy przez Posadę, Bratków, Krzewinę aż dochodzimy do Lutogniewic.

W Lutogniewicach kierujemy się na pas graniczny drogą szutrową dochodzimy do drogi asfaltowej (Działoszyn – Wyszków), którą kierujemy się do Wyszkowa. Następnie zwałowiskiem zewnętrznym zwanym hałdą dochodzimy do Bogatyni.

KÖNIGSHAIN – KRÓLEWSKA DOLINA XIII – XX w.

"Królewska Dolina górnołużyckie ścieżki Działoszyn" - Ryszard Zawadzki

"... Mieszkańcy Królewskiej Doliny zajmowali się uprawą ziemi i hodowlą zwierząt. Na średniej jakości gleby rosły pszenica, owies, żyto, i jęczmień, a także groch i wyka... Wojna trzydziestoletnia... Przemieszczające się przez terytoria Łużyc grupy różnych wojsk niszczyły wsie i zbierały łupy. Niejednokrotnie żołnierze sami zbierali z pól zboże, rekwirowali konie i bydło... Działoszynianie musieli ponosić ciężary związane ze stacjonowaniem oddziałów wojskowych, przy czym więcej ofiar pochłaniały choroby i głód, a niżeli same walki. W 1634 roku żołnierze przynieśli tutaj zarazę, która zdziesiątkowała mieszkańców... W maju 1693 roku szwedzki dowódca Lenart Torstensson opanował całe Górne Łużyce i nałożył na ten region wielką kontrybucję, w skutek której ucierpieli wszyscy mieszkańcy. Wieś musiała przekazać na rzecz wojska żywność, mąkę, konie i pieniądze. Według Sperrhakena w czasie wojny trzydziestoletniej na skutek chorób i głodu ludność Królewskiej Doliny zmniejszyła się o 75%... Do połowy XVIII w. głównym zajęciem mieszkańców tutejszych okolic było rolnictwo. Przybycie uchodźców z Czech spowodowało, że przez następne dwa stulecia podstawą bytu części mieszkańców wielu wsi, w tym Królewskiej Doliny, stało się przędzalnictwo lub tkactwo chałupnicze. W wielu chatach pojawiły się warsztaty tkackie... Z pobliskiego lasu wypływał strumienie, który wił się przez całą wieś. Jego nurt napędzał młyn wodny znajdujący się w dolnej części Królewskiej Doliny. Były też dwa młyny mechaniczne, napędzane siłą końskich zaprzęgów. Biedniejsi mieszkańcy zajmowali się tkactwem chałupniczym i obróbka lnu. Królewska Dolina to miejsce życia i działalności 150 rodzin zagrodników, ogrodników i chałupników... W 1913 roku wieś została zelektryfikowana, obok wielu domów o konstrukcji przysłupowo – zrębowej, tak charakterystycznych dla tych okolic, powstawały duże kompleksy budynków mieskalnych i gospodarczych (obory i stodoły). W Królewskiej Dolinie na początku XX stulecia działało 5 rzemieślników, dwie karczmy, dwóch rzeźników i kóźnia... Nie przebiegały tędy fronty działań wojennych, jedynym ich śladem były obeliski, które stawiano po zakończeniu wojny, upamietniały one ofiarę wielu młodych mężczyzn, którzy zginęli, a pochodzili stąd. Przeciwko państwom ententy w 1916 roku pod broń powołano 6 mężczyzn z Działoszyna, 9 z Posady i 4 z Bratkowa... W latach II wojny światowej, tak jak i poprzednio mieszkańcy tych okolic walczyli na wielu frontach. Według kroniki działoszyńskiej parafii w działaniach wojennych od Afryki Północnej po Sewastopol zginęło 40 żołnierzy armii niemieckiej pochodzących z Królewskiej Doliny... Od 22 czerwca 1945 r. rozpoczął się proces przesiedlenia ludniości niemieckiej z terenów Worka Żytawskiego za Nysę Łużycką. Nie wielu pozostało, to ci, którzy nie mieli gdzie uciekać, lub tacy którzy pomimo zagrożenia postanowili pozostać i bronić dorobku swojego życia. Napływający tutaj polacy osadnicy bardzo szybko zaczęli nazywać ich "autochtonami"... Pierwszymi Polakami na tym terenie byli jeńcy wojenni i więźniowie oraz robotnicy przymusowi. Trudności powojenne, niepewność jutra i przygraniczny status tych ziem spowodował, że niechętnie osiedlała się tutaj ludnośc cywilna..."

ŹRÓDŁO:

Tablice informacyjne na trasie ułożonych skrytek "Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem"

Książka "BOGATYNIA I OKOLICE ZARYSY DZIEJÓW" - Marian Iwanek i Elżbieta Orłowska

Książka "Polskie Górne Łużyce" Waldemar Ben

Książka "Królewska Dolina Górnołużyckiej Ścieżki Działoszyn" – Ryszard Zawadzki

Książka "Im Zittauer Zipfel"

FUNDACJA RAJD KOTLINY TUROSZOWSKIEJ