Czara Młaka

Unikatowe jeziorko osuwiskowe

O miejscu:

Czarna Młaka to niewielkie jeziorko osuwiskowe stanowiące pomnik przyrody, unikat w skali Polski. Zlokalizowane jest w lesie, na północnym zboczu Czarnych Garbów, w Górach Leluchowskich. Użyte w nazwie słowo młaka oznacza miejsce podmokłe, bagienne. Gdy dotrzemy na miejsce, zobaczymy jednak niewielkie jeziorko o ciemnej, niemal czarnej toni, w której niczym w lustrze odbijają się wyniosłe jodły i skrawek nieba. Jeziorko powstało w skutek osunięcia się zbocza góry. Osuwisko niczym tama zablokowało odpływ i dało początek zbiornikowi. Wydarzenie to miało miejsce osiem lub dziewięć stuleci temu.

Sama niecka powstałego stawu ma kształt okrągły, przypominający soczewkę. W chwili powstania Czarna Młaka miała powierzchnię blisko dwóch tysięcy metrów kwadratowych. Obecnie toń wody wolna od roślin jest dziesięciokrotnie mniejsza, ma wymiary około 15 x 20 metrów i zaledwie trzy metry głębokości. Całości dopełnia zaledwie 2 metrowa głębokość, która zajmuje głównie północną część niecki. Pozostała część wypełniona jest torfem, a wokół znajduje się trzęsawisko, gdzie rosną rośliny bagienne. Jeziorko zanika i jest to zjawisko naturalne nazywane sukcesją ekologiczną. Rośliny systematycznie zarastają jego brzegi, a dno powoli zasypują opadłe liście. Przyrastająca każdego roku warstwa osadów stopniowo wypłyca zbiornik. Za kilkaset lat Czarna Młaka zamieni się w wypełnione torfem bagno.

Jeziorko ma także swoją legendę. Głosi ona, iż w tych okolicach mieli przepadać okoliczni mieszkańcy, którzy zawędrowali w okolice stawu. Czarne moce, które miały rzekomo wypełniać czarny staw wciągały ludzi a nawet całe zaprzęgi konne. Do ponurego bagniska miały dostawać się również wozy ze zwożonym z pobliskich lasów drewnem. Miejsce nadal jest tajemnicze i opuszczone.

Czarna Młaka stała się przedmiotem czynnej ochrony. Dzięki pozyskanym przez Urząd Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna środkom możliwe stało się oczyszczenie części dna z mułu i roślin. Sukcesja ekologiczna została na chwilę powstrzymana, a płazy odzyskały miejsca rozrodcze. Na brzegach wybudowano pomost, dzięki któremu można wygodnie obserwować życie w toni wodnej. Na potrzeby turystów ustawiono zadaszoną wiatę, tablice informacyjne, kosze na śmieci i urządzono miejsca do parkowania rowerów.

Źródło: muszyna.pl oraz beskidsadecki.eu

O skrzynce:

Skrzyneczka ukryta w tablicy opisującej walory przyrodnicze i historię Czarnej Młaki.