Opis miejsca

Michałówka jest wsią położoną w powiecie jarosławskim w gminie Radymno, leży na prawym brzegu Sanu.

Historia

Wieś powstała już w XVI wieku, mieszkańcy trudnili się flisactwem. Ze względu na tę lokalizację i jej niewielką odległość do Przemyśla, w czasie I Wojny Światowej w tej okolicy toczyły się zacięte walki. Widzimy to szczególnie odwiedzając cmentarze wojenne z I wojny Światowej w miejscowościach Piaski i Zaleska Wola.

W czasie II Wojny Światowej po zawarciu  'Traktatu o Granicy i Przyjaźni" w Moskwie 28 września 1939 roku ustalono granicą wzdłuż Sanu, Bugu, Narwi i Pisy. W tej sytuacji Michałówka znalazła się pod okupacją sowiecką. Na początku 1940 roku rozpoczęły się przesiedlenia. Mieszkańcy Michałówki zostali przesiedleni do Duńkowic, Ożomli Małej w powiecie Jaworów oraz do wsi Palikrowy w powiecie Brody. Przesiedlenia spowodowały zerwanie więzi i kontaktów mieszkańców. Zimą 1940 roku w ramach czyszczenia pasa przygranicznego zostały rozebrane wszystkie budynki zarówno mieszkalne jak również gospodarcze, kościół został zmieniony na stajnię a plebania stała się miejscowym oddziałem straży granicznej NKWD. 12 marca 1944 wielu mieszkańców zostało zamordowanych przez UPA i przez ukraińskich żołnierzy 14 Dywizji Waffen SS „Galizien”. Część mieszkańców zostało wcielonych w szeregi Armii Czerwonej, wielu zginęło w walce lub w niewoli.

Pomnik powstał w 2009 r. czyli w 70 rocznicę wybuchu II Wojny Światowej. Został ustawiony przy kościele pw. Michała Archanioła w Michałówce.

Opis pomnika

Pomnik swoim kształtem przypomina ścianę domu. Jest zbudowany z czerwonej cegły. W lewym rogu umieszczona jest sylwetka orła. Prawie na całej powierzchni położona jest tablica poświęcona mieszkańcom, którzy stracili życie w latach 1939-1945.

Ciekawe miejsca w okolicy

Drewniana cerkiew w Grabowcu

Drewniany dwór (1758) w Duńkowicach

Stare domy i kamieniczki w Radymnie

Warto wiedzieć

Obok kościoła pw. św. Michała Archanioła w Michałówce została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona pamięci księdza Jana Gielarowskiego. Tablicę umieszczono w 2009 roku na głazie narzutowym. Wokoło głazu są płyty granitowe a na jednej z nich napis: "Bóg - honor - ojczyzna".  Ksiądz Jan Gielarowski  był proboszczem w Michałówce od 1.12.1934 r.  W czasie II wojny światowej pomagał Żydom, za co został aresztowany i osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz na początku 1943 r.  Stracił życie w kwietniu 1943 r.

Na temat tej skrzynki rozmawiałem z pracownikami Archiwum Państwowego w Przemyślu. Link do nagrania rozmowy:

https://1drv.ms/u/s!Asw0nTlQ0lbpgsMYld6Ctrst9f4__g

Skrzynka została założona dzięki finansowej pomocy Ministerstwa Sportu i Turystyki.