Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
Musisz być zalogowany, by wpisywać się do logu i dokonywać operacji na skrzynce.
stats
Zobacz statystykę skrzynki
Dwór XVIII w. i historia wsi Gostkowo - OP8MNE
Właściciel: Greg30
Zaloguj się, by zobaczyć współrzędne.
Wysokość: 112 m n.p.m.
 Województwo: Polska > mazowieckie
Typ skrzynki: Tradycyjna
Wielkość: Mała
Status: Gotowa do szukania
Data ukrycia: 20-06-2017
Data utworzenia: 19-06-2017
Data opublikowania: 20-06-2017
Ostatnio zmodyfikowano: 20-06-2017
16x znaleziona
1x nieznaleziona
0 komentarze
watchers 0 obserwatorów
60 odwiedzających
13 x oceniona
Oceniona jako: dobra
Musisz się zalogować,
aby zobaczyć współrzędne oraz
mapę lokalizacji skrzynki
Atrybuty skrzynki

Można zabrać dzieci  Dostępna rowerem  Szybka skrzynka  Weź coś do pisania  Miejsce historyczne 

Zapoznaj się z opisem atrybutów OC.
Opis PL

 

GOSTKOWO - wieś i folwark położone nad Broczyskiem. Jeszcze pod koniec XIX wieku znajdował się tam obszerny dom mieszkalny i piękny, rozległy park.

Był także browar przynoszący do 600 rubli rocznie.

Dobra dawniej należały do Budziszewskich, a w drugiej połowie XIX wieku do Małomiejskich. Księga grodzka ziemi nurskiej z 1726 roku daje szczegółowy opis budynków mieszkalnych i gospodarczych. Przedstawia spis inwentarza, wymienia chłopów pańszczyźnianych i podaje zasady, na których pracowali. Jest tam też informacja o Mianówku (wygląd dworu i zasady pańszczyzny).
W skład dóbr, wchodziły także:
• Folwarki - Gostkowo, Dobki, Helenów, Mianówek, • Osada wieczysto - dzierżawcza - Abramowizna,
• Wsie szlacheckie - Leśniewo, Kietlanka, Pętkówek, Leśniewka, Grędzice, Brulino Lipskie, Ołdaki - Mazuny, Żelazy Brokowo, Pieńki - Sobótki, Pieńki Wielkie.
 
Według zapisu z 1861 roku Gostkowo liczy sobie 1860 mórg ziemi, w tym: 102 morgi łąk, 526 mórg lasów, 70 mórg nieużytków i 1162 morgi gruntów ornych. Gleby pszeniczne o wysokiej kulturze rolnej . Gospodarstwa prowadzone poprawnie, budynki gospodarcze murowane i w doskonałym stanie.

Na przełomie XVI i XVII wieku Gostkowo wchodziło w skład majątku rodziny Godlewskich, których gniazdem rodowym było Godlewo w powiecie ostrołęckim. Być może pierwszym właścicielem z tej rodziny był cześnik nurski Stanisław lub jego syn Adam, nurski skarbnik. Z pewnością panem na Gostkowie był Krzysztof Godlewski, poseł na sejm i starosta nurski w drugiej dekadzie XVIII wieku. W tym czasie stał już nad Brokiem drewniany dwór, będący ośrodkiem dobrze prosperującego gospodarstwa, otoczony parkiem, sadem i ogrodami.

Do dworu dojeżdżało się od zachodu aleją nazywaną lipową, chociaż wśród wysadzających ją drzew były nie tylko lipy. Prowadziła ona na kolisty podjazd z klombem pośrodku. Budynek dworski otaczał park założony w połowie XVIII wieku. Za Małowieskich rosły w nim stuletnie drzewa, głównie lipy, klony, wiązy i jesiony. W parku znajdowały się cztery stawy, otaczające łukiem dwór. Hodowano w nich karpie, chociaż powstały przede wszystkim po to, aby upiększyć krajobraz.

Park na krańcu północno-wschodnim przechodził w sad otoczony szpalerami liściastych drzew. W tym też rejonie znajdowała się część gospodarcza złożona z wielu solidnych, murowanych budynków, wśród których wyróżniała się mleczarnia, gorzelnia i spichlerz.
    Nie wszystko chyba jednak układało się we dworze pomyślnie, skoro mówi się dzisiaj w Gostkowie, że Józef Małowieski był karciarzem i to takim, iż potrafił przegrać w karty cały folwark. Tak pewnego razu stało się z należącym do jego żony Helenowem. Na wieść o tym pani Małowieska padła martwa. Zrozpaczony dziedzic zastrzelił w jakiejś dziwnej sytuacji swojego rządcę Rypskiego. Miało się to stać za kapliczką stojącą za dworskim parkiem. Chociaż potem został przez sąd uwolniony od winy i kary, zła opinia o panu z Gostkowa przetrwała do naszych czasów.

Istniejący do dzisiaj dwór zbudowali najprawdopodobniej Małowiescy. Stanął on nad Brokiem, na północno-zachodnim krańcu wsi, liczącej wówczas bez mała 50 zagród. Był to budynek drewniany, oczywiście parterowy, o rzucie prostokątnym, z dachem naczółkowym. Zarówno elewacja frontowa, zwrócona ku rzece płynącej od strony południowej, jak i ogrodowa ozdobione zostały identycznymi gankami, umieszczonymi w osi środkowej. Z budynkiem dworskim sąsiadowały od szczytów dwie oficyny. Jedna z nich mieściła kuchnię, w drugiej znajdowały się pokoje gościnne.

Po I wojnie światowej doszło do parcelacji gostkowskich dóbr. Właścicielem dworu ze 188 hektarami ziemi został inżynier Henryk Sztolzman, naczelnik linii kolejowej Warszawa Wileńska - Wilno. Mieszkał on stale w Warszawie, w Gostkowie zjawiał się rzadko. Przyjeżdżał zwykle salonką, która z lokomotywą czekała na niego na stacji w Czyżewie nieraz kilka dni. W jego imieniu majątkiem zarządzał niejaki Chabowski, związany z Niemką o nazwisku Au, która bardzo dobrze zapisała się w pamięci gostkowian, ratując wielu z nich od śmierci z rąk hitlerowskich oprawców.
    Jesienią 1939 roku Gostkowo zajęli sowieccy żołnierze, we dworze kwaterował ich sztab. Dworskie meble zostały przez nich szybko zniszczone, ucierpiał także park. W końcu czerwca 1941 roku majątek miał już administrację niemiecką, która prowadziła normalną gospodarkę, aż do lata 1944 roku. Dzięki temu całe założenie dworsko-ogrodowe wraz z zabudowaniami gospodarczymi przetrwało II wojnę światową w zupełnie niezłym stanie. Dopiero po zakończeniu działań wojennych zaczęła się jego celowa dewastacja. Zachował się jedynie budynek dworski przeznaczony na szkołę podstawową. Najbardziej żal parku. Z jego pięknych, dwustuletnich drzew nie pozostało nawet śladu, a dawny dwór, opuszczony przed kilku laty po likwidacji szkoły, otaczają pastwiska, nieużytki i zaniedbane sadzawki.

Źródlo : www.dworypogranicza.pl

 

 

Obrazki/zdjęcia
Dwór
Spoiler
Wpisy do logu: znaleziona 16x nieznaleziona 1x komentarz 0x Wszystkie wpisy