Lokalizacja:wieś, gm. Wąsewo, pow. ostrołęcki
Kategoria:Cmentarz wojenny
Opis:
Cmentarz wojenny zaorany pod uprawy. Jedynymi pozostałościami jest wysokie drzewo pośrodku pola i stojący pod nim głaz. Te jedyne ślady cmentarza istnieją jeszcze dzięki obecnemu właścicielowi pola. Pierwotnie na mogiłach stały drewniane krzyże, a obiektem opiekowała się młodzież szkolna. Ostatnio dodano tablicę pamiątkową dzięki staraniom ks. Rafała Figiela, wikariusza parafii Wąsewo.
Bitwa rozpoczęła się 4 sierpnia 1915 roku i trwała kilka dni. Pozostały po niej tylko liczne cmentarze, na których pogrzebano poległych żołnierzy. I to one zaintrygowały księdza Rafała. W samej gminie Wąsewo jest co najmniej 10 cmentarzy wojennych z czasów I wojny światowej, a w sąsiednich gminach ponad drugie tyle.
Teren tamtej bitwy, która rozegrała się pomiędzy wojskami niemieckimi i rosyjskimi, był dość rozległy, pod Wąsewem walczono pod sam koniec. Niektóre źródła nazywają ją bitwą nad Orzem, częściej jednak nazywana jest bitwą pod Wąsewem.
To jeden z krwawych epizodów operacji zaplanowanej przez Niemców mającej na celu oskrzydlenie Warszawy, aby nie mogli się z niej wydostać Rosjanie. Operacja nie udała się, bo Rosjanie opuścili stolicę, a jej efektem po obu stronach były tysiące poległych.
Na wschód od zwartej zabudowy wsi, po lewej stronie szosy stoi kapliczka; w tym miejscu należy skręcić w polną drogę w prawo, w kierunku południowym. Cmentarz znajduje się ok. 700 metrów dalej, po lewej stronie. Od 4 sierpnia 1915 roku niemiecka 1Dyw. Rez. Gw. nacierała tu z powodzeniem na rosyjską 33 DP.