Kopernik ekonomista !?

Ależ oczywiście! - Kopernik jak wielu uczonych jego czasów interesował się wieloma dziedzinami wiedzy - był m.in. lekarzem, astronomem, kartografem, matematykiem, a do tego także praktykiem zarządzania gospodarką biskupiego dominium... miał również swoje przemyślenia i postulaty w kwestii pieniądza i cen, którymi dzielił się z ówczesnymi m.in. w rozprawach:

• "Modus cudendi monetam” - "O sposobie bicia monety"
• "Panis coquendi ratio" - "Obrachunek wypieku chleba"

Kopernik był znany jako znawca tematu - prezentował swoje referaty m.in. na sejmach pruskich, doradzał miastom, a także polskiemu królowi...

Prawo Kopernika-Greshama

Zasada mówiąca, że: "pieniądz gorszy wypiera lepszy" odnosząca się do faktu, że monety zawierające więcej kruszcu (złota lub srebra) są preferowane przez ludzi, co powoduje, że w obiegu pozostają te o mniejszej zawartości cennych metali. Zjawisko to występuje gdy w obiegu są monety o tej samej wartości nominalnej lecz o różnej zawartości kruszcu.

Thomas Gresham - brytyjski finansista współczesny Kopernikowi opisuje to samo zjawisko niezależnie od Kopernika - stąd prawo to nosi imię obydwu myślicieli.

Psucie pieniądza

Czyli zjawisko zmniejszania ilości kruszcu w monecie przez władzę (zwykle w stopie dodawano więcej miedzi). Inną przyczyną spadku wartości monety mogło być "okrajanie" brzegów monety przez jej użytkowników - co pozwalało odzyskać część kruszcu. Jednym z zabezpieczeń przed tym procederem było robienie "ząbków" na brzegu monety co przetrwało - jako tradycja - na wielu monetach do dnia dzisiejszego...

Kopernik zaliczał psucie pieniądza do największych klęsk jakie mogą spotkać kraj obok zarazy i suszy... - psucie pieniądza skutkuje inflacją cen!

Keszyk

Aby odnaleźć skrytkę wielkości mała w większym, widocznym opakowaniu musisz rozwiązać zagadkę: 

Za panowania Zygmunta Starego m.in. pod wpływem nauk Kopernika wprowadzono reformę monetarną, w wyniku czego na ziemiach polskich funkcjonowały monety:

• dukat (czerwony złoty) = 50 groszy* 
• talar = 30 groszy*
• złoty = 30 groszy (wartość obrachunkowa)
• szóstak = 6 groszy
• trojak = 3 grosze
• grosz = 1/30 złotego = 3 szelągi
• szeląg = 1/3 grosza = 2 ternary = 6 denarów
• ternar = 1/2 szeląga = 3 denary
• denar = 1/6 szeląga = 1/18 grosza

W sakiewce masz talara, 2 szóstaki, 3 trojaki i 12 denarów i jeszcze trochę groszy - chyba z pół złotego tych groszy będzie. Z racji dzisiejszego święta dukata dasz dziś na mszę kanonikom, a każdemu z chłopskich dzieci, które dziś spotkasz jadąc przez swoje włości chcesz dać szeląga - ile z nich możesz obdarować rozmieniając tylko to co masz w sakiewce?

Wynik podstaw do wzoru w miejsce X i lecisz wpisać się do logu...

N 54 21.(9*X+24)  E 019 41.0(2*X-13)

__

* - wartość monety mogła być zmienna - przyjmijmy dla obliczeń wartość podaną