Jadąc z Ostrowi Mazowieckiej w kierunku miejscowości Wąsewo w pobliskich lasach ukryte są kolejne tajemnice II Wojny Światowej.

Oto kilka informacji o tym miejscu :

W czerwcu 1941 r., około 9 km od Ostrowi Mazowieckiej, pomiędzy wsiami: Grądy, Rynek, Stok, Antoniewo, Sielc, Lipniki i Koziki Majdan naziści utworzyli obóz jeniecki - Stalag 324. Obóz zajmował teren po obu stronach szosy do Różana, przy czym większa część obozu położona była po lewej stronie, na gruntach wsi Grądy i byłym poligonie wojskowym. Teren obozowy był otoczony ogrodzeniem z drutu kolczastego, dozorowany przez niemieckich strażników.

Do obozu kierowano jeńców, pojmanych podczas ataku III Rzeszy na Związek Radziecki. Byli to żołnierze Armii Czerwonej z różnych republik radzieckich. Wśród nich były także osoby pochodzenia żydowskiego. Przyjmuje się, że do obozu w Grądach trafiło około 100 tysięcy więźniów.

Infrastruktura obozowa była wyjątkowo prymitywna. W pierwszych dniach transporty jeńców umieszczano na otwartym placu, pod gołym niebem. Wkrótce został wybudowany kompleks prostych ziemianek o długości około 50 metrów, szerokości ok. 5 m i wysokości 2 metrów, nakrytych dwuspadowym dachem, opartym bezpośrednio na ziemi. Były to pomieszczenia mroczne, pełne wilgoci, nie stwarzające warunków do regeneracji sił. W każdej ziemiance kwaterowano około 100 osób, co w konsekwencji powodowało ciasnotę. W obozie nie było łaźni. Racje żywnościowe nie dostarczały odpowiedniej ilości kalorii - na 12 jeńców wydzielano bochenek chleba i kilka łyżek marmolady. Więźniowie nie otrzymywali odzieży, większość z nich chodziła w strzępach mundurów.

Po wyzwoleniu komisja śledcza przeprowadziła ogólne badania terenu przyobozowego cmentarza. Ujawniono 8 zbiorowych mogił o łącznej powierzchni 13864 metrów kwadratowych, przy czym na każdym metrze kwadratowym znajdowało się średnio 6 zwłok. Ciała były z reguły składane do grobów bez odzieży, odnaleziono też niewielką liczbę przedmiotów osobistych, dokumentów, monet. Brak urazów mechanicznych – śladów po kulach, złamań - badanych zwłok potwierdził, że większość pochowanych osób zginęła w wyniku głodu, mrozu i chorób. 

Tablica wspomina 41 tysięcy ofiar, historycy doliczyli się grubo ponad 80 tysięcy .

Dla głodnych wiezy : www.24ikp.pl/serwis/poza/20170223grady/art.php

Skrzynka ukryta pod pieńkiem przykryta korą. Lekko zakopana w ziemi

Spoiler ułatwi zadanie

Podziękowania dla PrincePolo za poprawienie współrzędnych