Nieopodal szkoły podstawowej w Koźlu znajduje się cmentarz żołnierski oraz pomnik poświęcony „Bohaterom walk nad Bzurą”, ufundowany przez społeczeństwo Miasta – Gminy Stryków. Inicjatywa budowy tego pomnika wypłynęła od miejscowego społeczeństwa za pośrednictwem radnych, którzy swoją konsekwencją i uporem potrafili nadać realny kształt ludzkiej pamięci dla heroizmu i poświęcenia w obronie ojczyzny. Jego odsłonięcie miało miejsce 29 września 1985 roku z udziałem licznie przybyłej rzeszy mieszkańców miasta i gminy Stryków, członków organizacji kombatanckich i młodzieżowych oraz delegacji zakładów pracy z pobliskich miejscowości.

Pomnik wzniesiono dla uczczenia pamięci żołnierzy walczących w rejonie górnej Bzury we wrześniu 1939 r. Na miejscowym cmentarzu pochowani są żołnierze z 55 Pułku Piechoty, wchodzącego w skład 14 DP Armii „Poznań”, którą dowodził generał dywizji Tadeusz Kutrzeba. Jest już tradycją, że w dniu rozpoczęcia nauki w szkole, 1 września, uczniowie i nauczyciele spotykają się na cmentarzu żołnierskim, by oddać hołd poległym i złożyć kwiaty.

Tradycja ta nawiązuje do 1 IX 1939 roku, kiedy to Niemcy o świcie zaatakowały Polskę. Rozpoczęła się wtedy II wojna światowa. Wojsko polskie stoczyło wiele bitew. Największa i najkrwawsza bitwa września miała miejsce nad Bzurą. Armia „Poznań”, którą dowodził generał dywizji Tadeusz Kutrzeba, starała się zatrzymać niemiecki marsz na Warszawę, aby lepiej przygotować stolicę do obrony przed niemiecką agresją. Na tych terenach w dniach 11 – 12 września także trwały krwawe boje. W rejonie Koźla i Ossego walczył 55 Poznański Pułk Piechoty Armii „Poznań”, dowodzony przez płk Wiecierzyńskiego. W rejonie Pludwin i Mąkolic - 58 Pułk. Znaczne siły Niemców skupione były w rejonie Woli Błędowej i Ossego, a także w lesie pludwińskim. Już pierwszego dnia poległo 47 żołnierzy. Pułkownik Wiecierzyński podejmuje więc decyzję o przesunięciu II i III batalionu w rejon Wrzasku i Gozdowa. 12 września rusza natarcie na Niemców skupionych w lesie pludwińskim, w celu odbicia szosy w kierunku Strykowa. Niestety, znów klęska! W nocy z 12 na 13 września, po otrzymaniu rozkazu z dowództwa sztabu, żołnierze wycofują się za Bzurę. Również Niemcy wycofują się w kierunku południowym. Na terenie parafii Koźle we wrześniu 1939 roku zginęło prawie 200 żołnierzy i 49 cywilów. Około 60 znanych jest z nazwiska, pozostali są bezimienni. Wszyscy spoczywają na cmentarzu żołnierskim w Koźlu.

źródło: http://www.akusia.cba.pl/?r=patron

Cache:

Skrzynka to opakowanie typu plusssz, ukryte w murku otaczającym miejsce pamięci. W środku logbook, ołówek, certyfikaty dla pierwszych 3 znalazców. Maskuj starannie, żeby kamień zasłaniający nie wypadł sam. Uwaga na ludzi na cmentarzu obok i z gospodarstwa po drugiej stronie ulicy.