W uścisku betonowych tobruków

Aż trudno uwierzyć, że pod koniec drugiej wojny światowej Niemcy przekształcili Włocławek w twierdzę, budując wokół niego system umocnień.

Okupanci zakładali, że o Kujawy, wcielone przez Hitlera do Rzeszy, stoczą zaciekłe boje. Na szczęście, stało się zupełnie inaczej, ale bunkry przetrwały do naszych czasów, a ich liczba jest imponująca. Jednak zdecydowanie więcej wiemy o pruskich fortyfikacjach w Toruniu, Chełmnie lub Grudziądzu. Włocławskie bunkry spowił bowiem cień historii.
Ich losem bliżej zainteresowali się pasjonaci ze Stowarzyszenia Miłośników Artylerii i Militariów z Torunia, którzy je obecnie inwentaryzują, a w przyszłym roku (red. artykuł jest z końca zeszłego roku, także chodzi o rok 2009) planują wydać przewodnik, przybliżający wcale nie tak odległe wydarzenia.
- Umocnienia twierdzy Włocławek stanowią przykład kunsztu inżynierów i taktyków wojskowości, ale nie doczekały się dokładnego opracowania naukowego i szerszego zainteresowania historyków, zajmujących się architekturą obronną na ziemiach polskich - mówi Karol Bazela, członek Stowarzyszenia Miłośników Artylerii i Militariów w Toruniu. - Rozmach oraz pełne wykorzystanie przeszkód terenowych w pobliżu miasta nasuwają przypuszczenia o wcześniejszych studiach planistów niemieckich, przewidujących budowę umocnień na dużą skalę.
Bunkry wokół Włocławka powstały w drugiej połowie 1944 roku po rozkazie Hitlera w sprawie rozpoczęcia prac przy tworzeniu systemu fortyfikacji na wschodnich rubieżach III Rzeszy. Utworzyły one pierścień okalający miasto, a przebiegający obecnie przez powiaty włocławski i lipnowski.
Ofensywa miała "stracić zęby".
- Zamysłem twórców tego systemu było stworzenie twierdzy zdolnej do obrony okrężnej, zdolnej do powstrzymania atakujących wojsk Armii Czerwonej po obu stronach Wisły. Wykorzystano każdy skrawek ziemi, który nadawał się do obrony. Budowa trwała zaledwie pół roku, a Niemcy wykazali się świetną znajomością terenu - kontynuuje Karol Bazela.
Linia obrony składała się z betonowych bunkrów typu Ringstand 58, zwanych "tobrukami". Do ich budowy wykorzystywano gotowe formy, a cała konstrukcja musiała zostać wykonana za jednym zamachem, aby nie doszło do rozwarstwienia betonu. W stropie miała okrągły otwór, umożliwiający ostrzał z broni maszynowej na przykład mg 34 lub mg 42. Punkty oporu zostały umieszczone przy ważnych drogowych i kolejowych szlakach komunikacyjnych. W sumie wybudowano ich grubo ponad sto.
- Przed wybuchem drugiej wojny światowej budowano potężne fortyfikacje w stylu linii Zygfryda czy Maginota. Tutaj Niemcy zastosowali małe bunkry, ale za to trudne do zniszczenia. Sprawdziły się one w Afryce Północnej i stąd wzięła się ich potoczna nazwa "tobruki". Obsługiwały je zaledwie dwie osoby, ale były w stanie stawić zaciekły opór. Każdy z nich ważył około 30 ton i trudno go było zlokalizować i zniszczyć. Praktycznie cały znajdował się pod ziemią i wystarczyła niezbyt bujna roślinność, aby go doskonale zamaskować - mówi Bazela.
Pomysł na ścieżkę turystyczną
Dlaczego, pomimo tych wyjątkowo skutecznych umocnień, Niemcy się praktycznie nie bronili? Z bardzo prozaicznego powodu - otóż zabrakło odpowiednio wyszkolonych jednostek wojskowych. Do naszych czasów przetrwały tobruki, niemi świadkowie wielkich strategicznych planów, którym, na szczęście, nie było dane się ziścić.
- Bunkry, które znajdują się na terenie prywatnych posesji, prawie w ogóle nie uległy zniszczeniu i co ważne, są kompletnie wyposażone. Właściciele muszą się do nich po prostu przyzwyczaić, bo cóż można zrobić z taką górą betonu? Gorzej jest w lasach, bo tam "pomysłowi" mieszkańcy wykorzystują je jako śmietniki. Mogą stanowić atrakcję turystyczną, ale w to musiałyby się już zaangażować władze samorządowe. Trzeba by uporządkować teren, a tobruki przywrócić do poprzedniego stanu. Na pewno warto, bo są jedyną atrakcją fortyfikacyjną i pozostałością wojenną w powiatach włocławskim i lipnowskim. Można urządzić tu na przykład ścieżkę turystyczną - podsumowuje Karol Bazela.
Historię mamy więc na wyciągnięcie ręki, wystarczy tylko bacznie rozejrzeć się wokół. Może w pobliżu znajduje się coś interesującego, co może stać się celem chociażby szkolnych wycieczek? Wystarczy tylko chcieć to znaleźć.

Schron Ringstand 58 C, potocznie "Tobruk"
Schron Ringstand 58c to niemiecka konstrukcja wzorowana na schronach bojowych budowanych przez armię włoską w rejonach Tobruku. Jest to mała, łatwa i szybka w budowie konstrukcja wykonana z gęsto zbrojonego betonu. Grubość ścian we wszystkich miejscach wynosi 40 cm. Zasadniczo posiada dwa przedziały. Dolny służył do gromadzenia zapasów amunicji, górny - ze specjalnym otworem w stropie, był przedziałem bojowym. Załoga schronu liczyła dwóch ludzi, strzelec i amunicyjny. Z założeń konstrukcyjnych schron całkowicie miał być obsypany ziemią, co zapewniało bardzo dobre maskowanie, bardzo trudno było zlokalizować taki obiekt nawet z bliskiej odległości. Ponad powierzchnię gruntu wystawał jedynie karabin maszynowy, który montowany był na specjalnej obrotnicy. Obrotnica wraz z karabinem maszynowym miała możliwość obracania się o 360 stopni, co zapewniało doskonałą obronę przedpola, jak i zapola schronu. Schrony te budowane od 1942 r. były jako ochrona starszych obiektów z lat 30., które miały ograniczony kąt ostrzału. Schrony Tobruk budowano również jako niezależne stanowiska polowe, usytuowane były wówczas przy ważnych arteriach drogowych lub kolejowych.

Źródło: Nowości Włocławskie

Skrzynkę ukryłem wewnątrz jednego z bunkrów w pobliżu jeziora Radyszyn na terenie Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego.

W chwili umieszczenia Kesz zawierał:

- Logbook, ołówek  i temperówkę

- GK Obieżyświat

- Owieczka Lambi ze smyczą

- Kompas

- Smycz

- 2zł - Foka Szara

Mapka dla osób, które nie posiadają odbiorników GPS.

Do kesza można się dostać jadąc czerwonym szlakiem rowerowym od osiedla Kazimierza Wielkiego lub wjeżdżając do lasu z drogi E75 zielonym szlakiem, przy zjeździe na jez. Widóń (zaliczając przy okazji skrzynkę „ZYR 78 - Śliwki II”).

Nie da się bezpośrednio dojechać samochodem. Najbliżej kesza (w odległości 1 km) można pozostawić samochód w miejscowości Józefowo.

Historia skrzynki:

• 2010.08.19 - Data ukrycia
• 2010.09.08 - FTF - zaboja, legokid, Wrzos, Oscar9999
• 2010.10.16 - STF - Mariusz65
• 2011.03.01 - TTF - makos
• 2011.03.01 - 2011TF -makos
• 2011.03.13 - Zmieniłem typ skrzynki na „Tradycyjna” i usunąłem hasło. 
• 2011.07.14 - 10TF - PUG II BIELANY